Читать книгу: «Qəzəllər», страница 3

«Hər kəs ol yarilə həmməclis olub içsə şərab…»

 
Hər kəs ol yarilə həmməclis olub içsə şərab,
Xoşdur o aşiqə ondan sora hər cövrü əzab.
 
 
Səni əğyar ilə gördüm gəzişən gülşəndə,
Cigərim yandı həsəddən, gözəlim, oldu kəbab.
 
 
Hüsnünə aşiq olub yatmamışam bir gecə mən,
Barı rö’yadə görərdim səni tutsa məni xab.
 
 
Badəni ləblərinə bənzədibən çox içdim,
Vermədi ləblərivin nəş’əsini badeyi-nab.
 
 
Məni biganə dünən tutdu, abırdan saldı,
Mənsə o əbləhə verdim yenə susmaqla cavab.
 
 
Səndən özgə gözəli sevməmişəm ömrümdə,
Gülün öz ətri hara, ya ki, hara ətri-gülab?
 
 
Bu qədər şe’rilə Mail səni ki, vəsf etmiş,
Belə getsə, düzələr, axırı bir yaxşı kitab.
 

«Gözəlim, saçlarına çin deyilib…»

 
Gözəlim, saçlarına çin deyilib,
Ətrinə ənbəri-mişkin deyilib.
 
 
Ona zəncir deyib bə’ziləri,
Ram olan kimsəyə miskin deyilib.
 
 
Silsilə söylənilib həlqəsinə,
Gəh pərişan, gəhi əzgin deyilib.
 
 
Gəh qəra, gəh siyəh adlanılıb,
Mişkdən gah də rəngin deyilib.
 
 
Ona meyl eyləyənin çarəsi yox,
Çarəsi doğrudu, təmkin deyilib.
 
 
Qurtara bilməz özün damından,
Aşiqin canı ola min, deyilib.
 
 
Maili şikvə edən görməmişəm,
Niyə bəs şe’rinə bədbin deyilib?
 

«Məcnunə bərabər hələ divanə görünmüb…»

 
Məcnunə bərabər hələ divanə görünmüb,
Əfsanəsi tək dəhrdə əfsanə görünmüb.
 
 
Şəm’i-rüxi-dildarə yanandan sora Məcnun,
Qeyb olmuş o gündən daha pərvanə, görünmüb.
 
 
Viranə olan könlümü görsən, deyəcəksən,
Viranələr içrə belə viranə görünmüb.
 
 
Peymanə görüb ləblərivi sındı həsəddən,
Dərk etdi ləbin şəkldə peymanə görünmüb.
 
 
Eşq əhli çox olmuşsa da eşq içrə mənim tək,
Tab eyləyən hər möhnətü hicranə görünmüb.
 
 
Divanə deyir xəlq keçün Məcnuna, bilməm,
Aşiqlər içində belə fərzanə görünmüb.
 
 
Dürdanə misali neçə əş’arıvı gördüm,
Mail, arasında belə dürdanə görünmüb.
 

«Zülfüni tökdi yenə naz ilə ol mah üzünə…»

 
Zülfüni tökdi yenə naz ilə ol mah üzünə,
Qaldı həsrət elə bil bunca gəda, şah üzünə.
 
 
Üzünü pərdələməkdə o məhin var səbəbi,
Baxa bilməz çün onun cahilü gümrah, üzünə.
 
 
Turi-Sinadə onu istədi görsün Musa,
Baxdı, kur oldu fəqət, zərrəcə hərgah, üzünə.
 
 
Sən özün təqsirini əfv elə öz lütfin ilə,
Çün üzü qarə gəlir həşrdə, billah, üzünə.
 
 
Mailin təqsiri vardır, o səbəbdən görünür,
Gəh dikib gözlərini daməninə, gah üzünə.
 

«Hər xəta eyləsə aşiq, gərək ol yar keçə…»

 
Hər xəta eyləsə aşiq, gərək ol yar keçə,
Sinədən ta ki, nə var nalə ilə zar keçə.
 
 
Kuyi-dildarı elə hifz edirəm sübhü məsa,
Qoymaram ki, oraya bir dəfə əğyar keçə.
 
 
O qədər ağlamışam, hər tərəfim su basmış,
Çox çətin, bu küçədən bir də o dildar keçə.
 
 
Ah qılmaqla nə hasil elədin əldə, könül,
Pəhləvan meydanına sanma ki, bimar keçə.
 
 
Könlümü qarə edib zülfi-siyahı yarın,
Vay o gündən, əlimə türreyi-tərrar keçə.
 
 
Varlının artsa da varı, o, onu bildirməz,
Əl’aman, görməmişin dəstinə bir var keçə.
 
 
Özlüyündə bəyənib fəxr eləmə, Mail, sən,
Yrəfa məclisinə çün gərək əş’ar keçə.
 

«Nə ola, olmaya dünyadə xəyanət kişidə…»

 
Nə ola, olmaya dünyadə xəyanət kişidə,
Necə xoşdur ki, ola təkcə dəyanət kişidə.
Çevirib arxanı xatircəm olaydın ondan,
Kişilik, mərdlik ola ta ki, əmanət kişidə.
 
 
Özgənin qanına fitvadan uzaq durmaqla,
Ola hər işdə gərəg həqqü ədalət kişidə.
 
 
Qəflətən çıxsa da aləmdə əlindən bir iş,
Sifətində görünə, barı, xəcalət kişidə.
 
 
Vay o gündən, kişi öz eybini dərk eyləməsin,
Yaxşılıq ummagilən eylə xəyanət kişidə.
 
 
Kişi ol şəxsdi ki, yaxşılıq etmək bacara,
Tutmağa əldən Əli tək ola adət kişidə.
 
 
Kişilik adına layiq nə ki var, saydım mən,
Hamısı olmalıdır əsli nəcabət kişidə.
 
 
Kişi fəxr etməməli heç nəyə, Mail, deyirəm,
Təmiz addır sayılan təkcə şərafət, kişidə.
 

«Məcnun ki, gəzir dəştdə Leyla həvəsində…»

 
Məcnun ki, gəzir dəştdə Leyla həvəsində,
Dildarı sevib olmadı dünya həvəsində.
 
 
Məcnun dözür ancaq qəmi-cananə cahanda,
Olmaz ona bənzər biri qovğa həvəsində.
 
 
Bülbül həvəs eylər güli-gülzarə yetişsin,
Gül olmadı bir bülbüli-şeyda həvəsində.
 
 
Şahanəliyi atdı Züleyxa, yetə yarə,
Yusif ki, bulunmaz o Züleyxa həvəsində.
 
 
Dəryayi-qəmi-eşqdə çox naqqa balıq var,
Olma, nola, Yunis kimi dərya həvəsində.
 
 
Keçmirsə həyatım bu gün, əlbəttə, xoş, əmma
Könlüm ümidin üzmədi fərda həvəsində.
 
 
Şairliyi tərk etməyə meyl etdisə Mail,
İlhamə gəlibdir yenə Mövla həvəsində.
 

«Sevdiyim dilbər hələ əvvəlki canandır yenə…»

 
Sevdiyim dilbər hələ əvvəlki canandır yenə,
Çəkdiyim qəm, içdiyim qan, vəslim hicrandır yenə.
 
 
Mən dodağın dişlərəm, yarım mənim qanım tökər,
Qanlılıq bitməz, tükənməz qanə hey qandır yenə.
 
 
Cümlə millətlər tapıb haqqın yolun dövran sürər,
Bircə islah olmayan ancaq müsəlmandır yenə.
 
 
Dün rəqibi kuyinə bir də buraxmış dilbərim,
İndi bu işdən özü yazıq peşimandır yenə.
 
 
Eşq mülkündə məni satmaq dilər qardaşlarım,
Yusif ol Yusifdü, bazar isə Kən’andır yenə.
 
 
Çox kitablar istədi Qur’anı ötsün, olmadı,
Hökm onun hökmüdür, fərmanı fərmandır yenə.
 
 
Səd çəkildi, qoymadı çoxlar əruzi yazmağa,
Gəl qabaq, ey şairim, azadə meydandır yenə.
 
 
Gəl, gözəl əş’ar yaz, ilhamə gəlsin millətim,
Qaldı hər şey arxada, dövri-qəzəlxandır yenə.
 
 
Maili canan ilə gülşəndə görmüşdür biri,
Doğrudur bu söylənən, yainki böhtandır yenə.
 

«İlk qədəm basdım bu gün ol nazlı yarın şəhrinə…»

 
İlk qədəm basdım bu gün ol nazlı yarın şəhrinə,
Qismətimdə var imiş gəlmək nigarın şəhrinə.
 
 
San gəlin tək hər tərəf ağ örpəyə yaşmaqlanıb,
Bənzər aşiq gözləyən bir gülüzarın şəhrinə.
 
 
Saibin, Qətran kimi ustad olan şairlərin,
Daməni-madərdə qəmli qəmküsarın şəhrinə.
 
 
“Təb salandır” mə’niyi-Təbriz leykən, əksinə,
Atlanıb təb’im mənim girdikdə yarın şəhrinə.
 
 
Dəfn olub misli-xəzinə Şəhriyar bu torpağa,
Zair oldum qəbrinə, girdim məzarın şəhrinə.
 
 
Heyf kim, görmək nəsibim olmadı ustadımı,
Leyk ağlar çeşmimi sürtdüm qübarın şəhrinə.
 
 
Vahidə qismət deyilmiş Təbrizə, Mail, gələ,
Şükr mən gəldim yetişdim Şəhriyarın şəhrinə.
 

«Çıxıb gülzarə ol dilbər, yenə məstanə-məstanə…»

 
Çıxıb gülzarə ol dilbər, yenə məstanə-məstanə,
Düşüb ardıyca aşiqlər budur, divanə-divanə.
 
 
O gündən kim könül verdim o nazlı can alan yarə,
Olubdur könlümün mülkü əcəb qəmxanə-qəmxanə.
 
 
Əgər biz tərki-mey qılsaq, nədən bəs zövq alaq, ey dil?
Xəyali-yar ilə hərdən içək peymanə-peymanə.
 
 
Məni hər kəs nigarımdan cüda saldı bu aləmdə,
Olaydı xanəsi, ya Rəb, onun viranə-viranə.
 
 
Dedim ol yarə: – Ey dilbər, şikayət eyləməm səndən,
Məni bu halə salmışdır, inan, biganə-biganə.
 
 
Ümidi-xəlq olan kimsə gedib yatmaz gecə-gündüz,
Bizə, Mail, şe’rlər yaz, ola dürdanə-dürdanə.
 

«Əhd elədik eşqdə, sevgili canan ilə…»

 
Əhd elədik eşqdə, sevgili canan ilə,
Eşqinə sadiq qalaq bir-birinin can ilə.
 
 
Ayrılığa, möhnətə, dərdə, qəmə son qoyaq,
Bir-birini imtəhan, etməyək əfğan ilə.
 
 
Bircə bəsimdir mənim, car çəkibən dəhrdə,
Yar məni asmasın, zülfi-pərişan ilə.
 
 
Yerlə göyün ziynəti, məncə bəşərdir yəqin,
Fəxr eləyir kainat, xilqəti-insan ilə.
 
 
Azərbaycandadır, aşiqə yalnız nicat,
Aşiq olanlar burda, ömr edir ad-san ilə.
 
 
Yurdumuzun qüdrəti bəllidi aləmlərə,
Mail, onu tarixə yazdıq, odur qan ilə.
 

«Hüsnünə şövqilə mən, ey məh, giriftarəm yenə…»

 
Hüsnünə şövqilə mən, ey məh, giriftarəm yenə,
Qəm yatağında səninlə zarü bimarəm yenə.
 
 
Yoxdur halımdan olan hali, budur halım mənim,
Bikəsü biçarəvü bihəmdəmi-yarəm yenə.
 
 
Dəmbədəm qəm-qüssədir, bunca bu qəmli könlümə,
Dönmərəm leyk eşqdən, əvvəlki tək varəm yenə.
 
 
Öz sözümdən qorxmuram, yarın ləbi canbəxşdir,
Ölsəm ol dilbərdədir, hər ləhzədə çarəm, yenə.
 
 
Mail, ol canan mənə hər cövr qılsa, razıyam,
Bir vəfasız çıxmasın, onda tələbkarəm, yenə.
 

«Hər kəs tuta meyxanədə peymanə, mənimlə…»

 
Hər kəs tuta meyxanədə peymanə, mənimlə,
Ta meyl eləməz rövzeyi-rizvanə, mənimlə.
 
 
Cənnət suyuna meyl eləməz zahid, əgərçi
Meyxanədə bir gün ola məstanə mənimlə.
 
 
Ol şəm’i-rüxün eşqinə yanmaqda, eşitdim,
Bu fikrə düşüb bəhs edə pərvanə, mənimlə.
Aləm necə aləmdü, baxın, nazlı nigarın,
Zülfündə rəqabət aparır şanə, mənimlə.
 
 
Məcnunu salan dillərə, Mail, özü olmub,
Səhrayə düşüb əvvəl o divanə, mənimlə.
 

«Sevdim səni, ey şux, züleyxalər içində…»

 
Sevdim səni, ey şux, züleyxalər içində,
Zövqüm bəyənildi, odu rüsvalər içində.
 
 
Bir gün üzünü görməsəm, ey məh, dəli ollam,
Gizlətmə onu zülfi-çəlipalar içində.
 
 
Eşq əhli gərək yetməyə aləmdə vüsalə,
Ömrü oların keçməli qovğalar içində.
 
 
Nisbət sənə olmaz nə Züleyxa, nə də Leyla,
Yox hüsnün ilə bəhs edən, üzralər içində.
 
 
Bilməm niyə Məcnunu tutublar mənə həmta,
Kimdir məgər o, aşiqi-şeydalar içində?
 
 
Sövdaləri çoxdur bu cahan mülkünün, əmma,
Ancaq gözəli eşqdü, sövdalər içində.
 
 
Mail, elə bir zövq veribdir mənə şe’rin,
Zövq əhlini qərq eylədi mə’nalər içində.
 

«Bir söz demişəm sevgili cananə, gələndə…»

 
Bir söz demişəm sevgili cananə, gələndə,
Səbrin basa, hicrimdən əgər canə gələndə.
Şirin dilinə özgələrin uymasın heç vaxt,
Qoy rədd eləsin, kuyinə biganə gələndə.
 
 
“Dostam”, “sevirəm”, “aşiqinəm” çoxları söylər,
Ancaq az olur fərlisi, meydanə gələndə.
 
 
Gülzarə de, mənsiz nə gərək, çıxmasın əsla,
Birgə çıxarıq seyri-gülüstanə, gələndə.
 
 
Ya Rəb, görəsən bir də mənə qismət olurmu?
Yarı görüm əldə dolu peymanə, gələndə.
 
 
Zülfüylə nigarın çox olub kafir olanlar,
Onlar ayılar, axırı imanə gələndə.
 
 
Mail, çox heyf, çıxdı yadımdan mənim axır,
Bir çəkmədim əl zülfi-pərişanə, gələndə.
 

«O qədər zülm eləyib, ey dil, o məhparə sənə…»

 
O qədər zülm eləyib, ey dil, o məhparə sənə,
Mümkün olmaz edələr indi dəxi çarə, sənə.
 
 
Sən əzəl könlünü vermişdin o dildarə bütöv,
Qaytarıb indi deyirlər onu, yüz parə sənə.
 
 
Qaş qara, zülfi-pərişan qara, xal qara,
Necə də gör yaraşır, ey mələyim, qarə sənə.
 
 
Qeyrilər saldı gözümdən səni, yüz böhtanla,
Deməmişdimmi qoşulma, gülüm, ağyarə, sənə.
 
 
Mailə cövr eləməkdən nə çıxar axırda,
Məncə hörmət eləyir daim o biçarə sənə.
 

«Ey könül, ölmək üçün eyləmə hərgiz əcələ…»

 
Ey könül, ölmək üçün eyləmə hərgiz əcələ,
Kimdir aləmdə əli yetməyə axır əcələ?
 
 
Birdir övladi-bəşər hər nə vəzifə tutsa,
Necə barmaq ki, şəhadət ola, ya ki çəçələ.
 
 
Adəm övladı üçün, Sə’di deyib fəxr ilə söz,
Çevrilib eldə bu söz bəlkə də zərbül-məsələ.
 
 
Yaxşı iş gör ki, ömrdən gedir hər bir nəfəsin,
Sonrası gec olacaq, hər nə bilirsən, tez elə.
 
 
Boş, quru sözlə ucalmaz yəqin aləmdə kişi,
Qiymət ancaq verilir gördüyü yaxşı əmələ.
 
 
Boş, quru və’dələrin olmadayıq qurbanı,
Belə olsa çətin işlər, çətin olsun, düzələ.
 
 
Sən çalış mədh elə, Mail, nə gözəllik gördün,
Yoxsa dünyanın işi bunca sığışmaz qəzələ.
 

«Mən yarımı aləmdə, könül, sadə görəndə…»

 
Mən yarımı aləmdə, könül, sadə görəndə,
İnkar edirəm, içməyirəm badə görəndə.
 
 
Ey məh, saçına meyl eləyirkən, məni aləm,
Divanə hesab etdi bu sövdadə, görəndə.
Vardır o qədər cazibə səndə, gülüm, hər kəs,
Məcnun olacaqdır səni rö’yadə görəndə.
 
 
Mən sanmış idim bircə əsirin mənəm, ey şux,
Şükr eyləmişəm Məcnunu səhradə görəndə.
 
 
Tənqid olunub şe’r gərək qiymətə minsin,
Mail, oxu bir şe’rivi ustadə, görəndə.
 

«Versən mənə, ey mahliqa, bunca icazə…»

 
Versən mənə, ey mahliqa, bunca icazə,
Verrəm bu şirin canımı eşqində güdazə.
 
 
Bənzətməsə mehrabə kəman qaşıvı zahid,
Getməz, bilirəm, məscidə bir gün də nəmazə.
 
 
Dün istədim, ey gül, sənə bir namə yazım mən,
Bir kimsə fəqət olmadı ki, dərdimi yazə.
 
 
Hər gün mənə ol qəmzələrindən elə ehsan,
Cismimdə əgər istəyəsən, can ola tazə.
 
 
Arzum budu dünyadə fəqət, nazlı nigarım,
Sərhəd qoyasan ta bu qədər işvəvü nazə.
 
 
Məcnun ilə dün bəhs elədi, doğrudu Mail,
Aşiq nə gərək eşqidə öz yolunu azə?
 

«Bir adət mütləqa olsun, gərək hər nazlı dilbərdə…»

 
Bir adət mütləqa olsun, gərək hər nazlı dilbərdə,
Mənim də yarıma adət, məni salmaqdı yüz dərdə.
 
 
Əgər ölsəydim əğyarə, cahanda sirr verməzdim,
Məni baş əydirən sənsən, nigarım, çünki namərdə.
 
 
Şeş atsan, xanə tutsan da, sevinmə, bir qədər gözlə,
Bu məşhur bir məsəldir ki, çün olmaz e’tibar zərdə.
 
 
Gözəlsən, yox sözüm, amma bunu bir kimsə bilmirdi,
Səni məşhur edən ancaq, mənim eşqimdü hər yerdə.
 
 
Deyirlər Mailin vardır gözəl, mə’nalı əş’arı,
Əgər varsa, niyə əzbər dolanmaz, söylə, dillərdə?
 

«İstəsən keçmiyə ömrün, gozəlim, qəflət ilə…»

 
İstəsən keçmiyə ömrün, gozəlim, qəflət ilə.
Kəs tamam ülfətivi şöhrət ilə, dövlət ilə.
 
 
Əməlin yaxşılıq olsun nə qədər can sağdır,
Ta öləndən sonra adın çəkilə rəhmət ilə.
 
 
Sənə pislik edə bir kimsə, ona yaxşılıq et,
Rəsmdir, insana hörmət olunar hörmət ilə.
 
 
Zalımın zalımı ol, olma fəqirə zalim,
Aç səxa süfrəsini hamıya sən, minnət ilə.
 
 
Sənə bir kimsə zəhər söz desə, can söylə ona,
Bir acı kəlməni mümkünmü yemək, şərbət ilə?
 
 
Təkcə nahəqq olana söyləmə heç vaxt, “amin”,
Amma heç bir sözü, qorxma, deyinən cür’ət ilə.
 
 
Xalq ümid bağladı, Mail, sənə, heyfa yatdın,
Bilməyirsən dəxi ömrün də keçir sür’ət ilə?
 

«Gələ indi bizə kaş, yar səhərdən-səhərə…»

 
Gələ indi bizə kaş, yar səhərdən-səhərə,
Özgə bir aləmi kim var, səhərdən-səhərə.
 
 
Nə ki, könlümdə olan dərdü qəmi bir növ’i,
Eyləyəydim ona izhar, səhərdən-səhərə.
 
 
Səhərin başqa lətafətliyi var aləmdə,
Canlanır səhneyi-gülzar, səhərdən-səhərə.
 
 
Xar əlindən gül üçün bülbülü-biçarə, həmən,
Həm çəkər naləvü hüzzar, səhərdən-səhərə.
 
 
Xalq arasında misal var ki: “Gözəllər nəsli
Kim olur inceyi-rəftar, səhərdən-səhərə”.
 
 
Hər nə kim, niskili, ya dərdü qəmi olsa idi,
Ərz edərdi mənə dildar, səhərdən-səhərə.
 
 
Maila! Bu qəzəli kim oxuyur, zövqə yetir,
Yaranır çün belə əş’ar, səhərdən-səhərə.
 

«Verdim öz könlümü bir qönçə-güli-rə’nayə…»

 
Verdim öz könlümü bir qönçə-güli-rə’nayə,
Bilmədi qədrim, o da saldı məni səhrayə.
 
 
Aləmi-eşqdə Məcnunə kim eylər irad?
Bivəfalıq sözü layiqdi yenə Leylayə.
Vəslinə meyl edəni hər günüm olmuş nalə,
Göz yaşımsa tökülür seyl kimi dəryayə.
 
 
Hər təbibə dedim öz dərdimi ah eyləyibən,
Dedilər, çarəsi yox, kim düşə bu qovğayə.
 
 
Hamıdan əl üzüb axırda dedim, yarə deyim,
O da gördüm ki, uyub bağdə bir ədnayə.
 
 
Dedilər, əl çək ol gül üzlü sənəmdən, Mail,
Görünür, düşməyib onlar belə bir sövdayə.
 

«Qəmdən öldüm, demədim dərdi-dilim əğyarə…»

 
Qəmdən öldüm, demədim dərdi-dilim əğyarə,
Nə rəva aşiq olan yalvara hər biarə.
 
 
Küfri-zülfündən əcəb qorxmayım, aya nə edim?
Bu həmən zülfdü Mənsuri çəkibdir darə.
 
 
İndi bildim bütün eşq əhlinə zülm etdiyini,
Hansı aşiqdi məgər gəlməyə səndən zarə?
 
 
Ay üzündən o qara zülfi kənar etsən əgər,
Bəlkə naşad könül, tapmış ola bir çarə.
 
 
Mail, hər yerdə görüb gül, ona mail oldun,
Məsləhətdir dəxi sən getməyəsən gülzarə.
 

«Məcnun aşiqliyin etdi sübut canı ilə…»

 
Məcnun aşiqliyin etdi sübut canı ilə,
Pozmadı eşqdə öz əhdini cananı ilə.
 
 
Qərəzi tişə çalırkən başına Fərhadın,
Adını tarixə yazmaqdı fəqət qanı ilə.
 
 
Görəsən, dilbərimin bəs nə imiş məqsudi?
Ki, əsir etdi məni zülfi-pərişanı ilə.
 
 
Bülbülün naləvü fəryadı deyildir bica,
Qanına, aşiq olanlar, gərək əfğanı ilə.
 
 
Doğrudur, mən kimi bir aşiq idi Məcnun da,
Ancaq o, fəxr edə bilməz belə dövranı ilə.
 
 
Pozmaz öz əhdini aləmdə bizim leylalər,
Yayılıb hər yana şöhrətləri, peymanı ilə.
 
 
El sənə hörmət edirsə, nə təəccüb, Mail?
Xalqımın böylədi rəftarı, qəzəlxanı ilə.
 

«Yüz il ömr eyləsən, ey dil, belə əfsanə dünyadə…»

 
Yüz il ömr eyləsən, ey dil, belə əfsanə dünyadə,
Qara dinarə dəgməz, olmasan mərdanə dünyadə.
 
 
Sözünlə gər işin düz gəlməsə, yox zərrə tə’siri,
Sözü yaxşı əməl eylər, fəqət, dürdanə dünyadə.
 
 
Əlindən gəlsə, ev tik sən, nəinki xanə bərbad et,
Yıxılmaqçün tikilmibdir, hələ bir xanə dünyadə.
 
 
Bu dünya kim, çəkirsən fikrini, vallah, əbəs işdir,
Yığıb “cəm’” eyləsən hər nə, qalar, viranə dünyadə.
 
 
Mey iç, məst ol, cahan fikrin unut bilmərrə, ey arif,
Rəzil işdən uzaqdır, bil, olan məstanə dünyadə.
 
 
Pərişan zülfünü yarın anıb cəm’ eylə fikrində,
Qoy etsin, eybi yox, ol saç səni divanə, dünyadə.
 
 
Ləbi-cananı Mail tək, dəvayi-dərd bilə hər kəs,
Ki, möhtac olmaz ömründə dəxi loğmanə dünyadə.
 

«Ey salan könlümü hər dəmdə qəmi-hicranə…»

 
Ey salan könlümü hər dəmdə qəmi-hicranə,
Qəlbimi şəhri-Mədain tək edən viranə.
 
 
Sənə şayəstə deyil bir bu qədər zalimlik,
Zalim olmaq nə gərək sən kimi bir cananə?
 
 
Aşiqin könlünü al, qüssədən azad eylə,
Keçməyə sənsiz onun ömrü dəxi əfsanə.
 
 
Əl çəkib başına həm rəhm eləməkdən savayı,
Sən onu tuş elədin qəmzə ilə peykanə.
 
 
Arizin, sərv boyun, qönçə dəhanın gerçək,
Gəlməsin bəs necə bülbül kimi o, əfğanə?
 
 
Səndə bu zülm eləmək olmasa idi hərgah,
Sən kimi gəlməz idi bir də gözəl dövranə.
 
 
Bir əlac eyləmədin Mailin haqqında, gülüm,
Neyləsin, çatmır əli, xakə dönən Loğmanə.
 

«Gül çöhrəvi, ey şux, götürdükcə xəyalə…»

 
Gül çöhrəvi, ey şux, götürdükcə xəyalə,
Bülbül kimi könlüm eləyir ah ilə nalə.
 
 
Yarın üzünün bənzəri var mahi-təmamə,
Ay yetsə də o, yetməyir heç vaxt zəvalə.
 
 
Əğyar ilə səndən ötəri mə’rəkə saldım,
Axır işimiz çıxdı dünən cəngü cidalə.
 
 
İnsaf deyil, dərdivi ömrüm boyu çəkdim,
Hicrində yanan mən, yetişən özgə, vüsalə.
 
 
Aləm elə bir halə düşüb, əqlə baxan yox,
Arif odu, dövlətdə yetə indi vüsalə.
 
 
Ol yar sənə verdi səri-kuyini, Mail,
Qol çəkdi, möhür vurdu yazıldıqda qəbalə.
 

«Ey könül, biganə dostlardan dəyanət gözləmə…»

 
Ey könül, biganə dostlardan dəyanət gözləmə,
Olduğu tək saxlamaz versən əmanət, gözləmə.
 
 
Sanma ki, nadanə versən tərbiyə insan olur,
Zatı yox bir nanəcibdən sən nəcabət gözləmə.
 
 
Xalqı gündüz soymağa adət edən bir kimsədən,
Xalqa ehsan eyləyən bir qeyri adət gözləmə.
 
 
Nəsli bir şəxsin əgər olmuş dilənçi, pay yığan,
Etsə də, lazım deyil birdən səxavət, gözləmə.
 
 
Olmayan namusü arı, özgə arın saxlamaz,
Arsızdan heç zaman arü nəzakət, gözləmə.
 
 
Namusü arü dəyanətçün cəsarət olmalı,
Qeyrəti yük dərk edən kəsdən, cəsarət gözləmə.
 
 
Verdiyin canı, İlahi, verdi Mail yarına,
Dözmədi hicranə axır, oldu rahət, gözləmə.
 

«Salmısan könlümü, ey şux, mənim yüz dərdə…»

 
Salmısan könlümü, ey şux, mənim yüz dərdə,
Eləyirsən hələ bir qeybətimi hər yerdə.
 
 
Mən min il sirrimi əğyarə, gülüm, açmazdım,
Məni möhtac elədin, gör, necə bir namərdə.
 
 
Bivəfa olmağına qalmadı zərrə şübhə,
Səni əğyar ilə gülşəndə görən dəmlərdə.
 
 
Aşikar oldu üzün, zülfi-pərişanından,
Getdi huşum nə də ki, qalmadı ağlım sərdə.
 
 
Nuri-rüxsarını çoxlar çalışır pərdələsin,
Çəkə bilməz günəşə kimsə yəqin ki, pərdə.
 
 
Güli-rüxsarın üçün eylə bulanmış əşkim,
Fəsli-güldə belə su olmayıb heç Tərtərdə.
 
 
El mənim şe’rimi əzbərdən oxursa, Mail,
Saxlaya bilməyirəm mən birini əzbərdə.
 

«Elə ki, zülfünü göstərmədi canan gözümə…»

 
Elə ki, zülfünü göstərmədi canan gözümə,
Görünür gündüzü çərxin şəbi-hicran gözümə.
 
 
Ağlamaqdan gözümün yaşı əgər qurtarsa,
Cigərim mərhəmət eylər o zaman qan gözümə.
 
 
Verməsəm yar üçün öz gözlərimi qurban mən,
Batsın ol vəqtə, qoy, navəki-müjgan gözümə.
 
 
Ağlamaqdır gözümü aləmə məşhur eləyən,
O səbəbdən deyilir dideyi-giryan, gözümə.
 
 
Ağlamaqdan gözümün qarəsi zay olmaz idi,
Çəkdi mil axırı, gör, həsrəti-xuban gözümə.
 
 
Seyri-gülzarə çıxanda elə ki, yar olmur,
Görünür səhni-çəmən birbaşa viran gözümə.
 
 
Yardəndir gözümün çarəsi, Mail, ancaq,
Yoxsa nə dəhr qılır çarə, nə Loğman gözümə.