Читать книгу: «Qasırğa», страница 3

Uilyam Zobelin dostu olan qonşu almanın qızı Etelka Şomel İdaya bütün bu qızlar və oğlanlar haqqında məlumat verirdi. Etelka gözəgəlimli olmadığından Zobel öz qızına onunla dərdləşməyə icazə verirdi, o, düşünürdü ki, Etelkadan İdaya xətər gəlməz. Ancaq Etelka vasitəsilə, onunla arabir ora-bura etdikləri kiçik gəzintilər sayəsində İda ətrafdakı hadisələr haqqında cürbəcür söhbətlərə həvəslə qulaq asırdı. İdanın yüksək hörmət bəslədiyi Uolter Stour, süd alverçisinin qızı Edna Stronqla gəzirdi. Stourun atası başqa atalar kimi qəddar deyildi. Onun yaxşı avtomobili var idi, hərdənbir maşını sürməyə oğluna icazə verirdi. Stour da tez-tez Ednanı və qızın bir-iki rəfiqəsini götürüb, kiçik Şark çayının üstündəki gəmi-evlərdəki kurort yerlərinə gedirdi. Etelkanın rəfiqəsi ona demişdi ki, Stour çox məzəli oğlandır. həm də mahir rəqqasdır. Etelkanın rəfiqəsi onunla bir mərasimdə olubmuş… Əlbəttə, İda belə söhbətləri dinləməyə can atır, acgözlüklə qulaq asırdı. Belə həyatın nəşəsi! Möcüzəsi! Gözəlliyi! Ayrı aləm idi.

Bir axşamüstü, saat yeddi otuz radələrində atasının dükanına gedən İda mərkəzi küçənin yanından keçərkən bir neçə başqa oğlanla öz sevimli yerində dayanmış Stourun səsini eşitdi:

– Mən bu şirin balanın kim olduğunu bilirəm, ancaq atası onu oğlanlara baxmağa qoymur. Elədir?

Axırıncı söz İdaya deyilirdi, çünki həmin an qız oğlanların bərabərində idi və sözlər ürəyinə yatsa da, danışanın kim olduğunu bilsə də, addımlarını bacardığı qədər yeyinlətdi. Əgər atası bunları eşitsəydi! Aman allah! Bədəni əsim-əsim əsdi. «Şirin bala!», «Şirin bala!» Bu sözlər isə qızın qulaqlarında cingildəyirdi.

Sonra isə… sonra isə, qız on altı yaşına girəndə Edvard_ Hauptvencer Qren-stritdəki böyük evdə yaşamağa başladı. Onun atası Cəkob Hauptvencer məşhur kömür taciri idi, son vaxtlar Absekonda gəlirli bir sahə almışdı. İdanın öz qızlıq yetkinliyini daha kəskinliyi ilə hiss etdiyi vaxtlar idi. O, hiss edirdi ki, yetkinlik öz əlamətlərini göstərir; atasının və ögey anasının yerli-yersiz deyinməsinə səbirsiz qulaq asması onlardan təngə gəlməsi təsadüfi deyildi. Yazda və yayda gecələr, qız gözlərini aya zilləyir, onun solğun şüalarına nəzər salır, öz darıxdırıcı evlərinə və lalə, zanbaq, qızılgüllərlə dolu bağçalarına baxır, təəccüb və qəribə hisslər keçirirdi. Aşagıda, Uorren avenyuda ulduzlar sayrışırdı. Orada maşınlar, camaat, kino-teatrlar, restoranlar var; bütün bunlardan qızın xoşu gəlirdi. Bütün bu düşüncələrdə bir dəlilik, bir ağrı var idi. Oho, kef üçün, kef! Get, qaç, rəqs elə, oyna, birisi ilə öpüş–kim olur olsun. Təki gənc olsun. Qəşəng olsun. Görəsən İda nə vaxta kimi heç kəslə tanış olmayacaq? Tərslikdən, qonşuluqda yaşayan bütün cavanlar onu görən kimi dilə gəlirdilər:

– Oh, gör bir kim gəlir! Hayıf ki, atası bir yana buraxmır!

– Niyə saçını kəsdirmirsən, İda? Ağlını başına yığ.

İndi məktəbə getməsə də, yenə əvvəlki kimi atasına kömək edir, əvvəlki kimi geyinirdi. Qısa yubka, kəsik saç, açıq yaxalıq, üz-gözünə bəzək vurma – hər şey, hər şey qadaqan idi.

Ançaq Edvard Hauptvencer öz gəlişi ilə qızın həyatına dəyişiklik də gətirdi. Küçədəki oğlanların arasında hər cürü var idi – qəşəng, mübariz, istədikləri qızın yuxusuna haram qatan bic, yaxşıca geyinib-kecinən, bir sözlə, dostlarının yanında kişi kimi dayananı çox idi; Edvard istədiyi gənc ilə oturub-dura bilərdi. Məgər onun da Qren-stritdə ayrıca otağı yox idi? Məgər onun atasının kömür mədənləri və məşhur indeksli yük maşınları ətrafa küy salmamışdı? Bunlara əlavə olaraq, Hauptvencer anasının yumşaq damarını tutmuşdu (atasına bir söz də deməzdi), cibi həmişə pulla dolu idi, qiymətindən asılı olmayaraq istədiyi vaxt hər şeyi ala bilərdi. Öz məşuqələrini restoranlara, şəhər ətrafına apara bilərdi. Hələ sonralar onun görüş yerinə çevrilmiş kiçik Şark çayı üzərindəki gəmi-klub! Onun öz qayığı var idi, bu da hər şey deməkdi. Edvard yaxşı üzgüçü və dalğıc idi. O, atasının maşınını istədiyi vaxt işə sala bilərdi; şənbə və bazar günləri dostlarını başına yığıb gəmi-kluba gedirdi.

Burada az qala birillik fəaliyyəti sayəsində ətrafına müəyyən qədər dost toplayandan sonra, bir axşam evdən mağazaya gedən İda Zobel onun diqqətini cəlb etdi. Qız gəncliyin ən təravətli çağında idi. İda və onun ev şəraiti barədə dostlarından eşitdikləri Edvardı düşündürdü. İda gözəl idi! Onunla əlaqə yaratmağa dəyərdi. Ancaq qızı çətinliyə salmış şərait təbiətən macəra axtaran Edvardı düşünməyə vadar etdi. İda ilə macəra maraqlı olardı… «Ah, bu köhnə dəbli almanlar! Məhəllədə heç bir gənc cürət edib qıza girişə bilmir! Yaxşı, yaxşı…»

Edvard vaxtı itirmədən bütün bacarığı ilə İda Zobelin düşdüyü vəziyyəti öyrənməyə başladı. Tezliklə anladı ki, qıza möhkəm vurulmuşdur. O qəşəng sifət! O mütənasib, yumru əndam! O iri, açıq mavi, utancaq və ələkeçməz, ürkək gözlər! Ancaq… o gözlərdə bir həsrət də var idi.

İda dükanda olan zaman Edvard tez-tez Zobelin dükanı qarşısından keçməyə başladı. Tərs kimi, Zobel bütün günü, hətta axşamlar belə gecəyarıya kimi dükanda olurdu; ya kassada eşələnir, ya kitab oxuyur, ya da müştərilərə xidmət edirdi. İda öz cazibədarlığı ilə oğlanı özünə elə çəkirdi ki, Edvard, istər-istəməz qıza daha çox vurulurdu. O, tez-tez dükanın həndəvərində veyllənir, qızın tək ola biləcəyi saatları müəyyənləşdirməyə çalışırdı. Çərşənbə və cümə günləri belə vəziyyət yaranırdı; başqa almanlar kimi, alman ticarət birliyinin üzvü olan Zobel bəzi sənədlərə imza atmaq üçün həmin günlər axşam saat səkkiz otuzdan sonra dükanda olmurdu. Hərdənbir ögey anası orada görünsə də, ümumiyyətlə bu vaxtlar qız tək qalırdı.