Читать книгу: «Nauka Holenderskiego przez Literaturę: Analiza i Tłumaczenie 'Max Havelaar' z Klasyki Niderlandzkiej», страница 87

De toon echter waarop dezer dagen sommige publicisten my aanvielen, en het terrein waarop zy trachtten den stryd overtebrengen, weerhoudt me. (Jednak ton, w jakim niektórzy publicyści mnie w ostatnich dniach atakowali, i teren, na który próbowali przenieść walkę, powstrzymuje mnie; De toon echter waarop dezer dagen sommige publicisten my aanvielen – Jednak ton, w jakim niektórzy publicyści mnie w ostatnich dniach atakowali, en het terrein waarop zy trachtten den stryd overtebrengen, weerhoudt me – i teren, na który próbowali przenieść walkę, powstrzymuje mnie)

Voor 't oogenblik bepaal ik my te dien aanzien tot verwyzing naar de nummers 632, vlgg. myner Ideen. (Na razie ograniczam się do odesłania do numerów 632 i następnych moich Idei; Voor 't oogenblik bepaal ik my te dien aanzien tot verwyzing naar de nummers 632, vlgg. myner Ideen – Na razie ograniczam się do odesłania do numerów 632 i następnych moich Idei)

124

Tikar: matje. (Tikar: mata; Tikar – Tikar, matje – mata)

Het gebruik van fyn gevlochten matten op de bedmatrassen, is in Indie vry algemeen, en wordt, omdat ze koel blyven, voor gezond gehouden. (Używanie delikatnie plecionych mat na materacach jest w Indiach dość powszechne i uważa się je za zdrowe, ponieważ pozostają chłodne; Het gebruik van fyn gevlochten matten op de bedmatrassen, is in Indie vry algemeen – Używanie delikatnie plecionych mat na materacach jest w Indiach dość powszechne, en wordt, omdat ze koel blyven, voor gezond gehouden – i uważa się je za zdrowe, ponieważ pozostają chłodne)

Het vervaardigen van die matten en ander vlechtwerk is 'n niet onbelangryke industrie, waarin vooral de Makassaren uitmunten. (Wytwarzanie tych mat i innych plecionek to niebagatelny przemysł, w którym szczególnie wyróżniają się Makasarowie; Het vervaardigen van die matten en ander vlechtwerk is 'n niet onbelangryke industrie – Wytwarzanie tych mat i innych plecionek to niebagatelny przemysł, waarin vooral de Makassaren uitmunten – w którym szczególnie wyróżniają się Makasarowie)

125

Pukul ampat: vier uur. (Pukul ampat: czwarta godzina; Pukul ampat – Pukul ampat, vier uur – czwarta godzina)

Dit is de naam van 'n bloempje dat 's namiddags op dat uur zich opent, en tegen den morgenstond zich weer sluit. (To jest nazwa kwiatuszka, który otwiera się po południu o tej godzinie, a zamyka nad ranem; Dit is de naam van 'n bloempje dat 's namiddags op dat uur zich opent – To jest nazwa kwiatuszka, który otwiera się po południu o tej godzinie, en tegen den morgenstond zich weer sluit – a zamyka nad ranem)

Dat pukul (= slaan, slag. Hier: klokslag) moet worden uitgesproken met de hollandsche oe-klank spreekt vanzelf. (To pukul (= bić, uderzenie. Tutaj: uderzenie zegara) należy wymawiać z holenderskim dźwiękiem oe, to oczywiste; Dat pukul (= slaan, slag. Hier: klokslag) moet worden uitgesproken met de hollandsche oe-klank spreekt vanzelf – To pukul (= bić, uderzenie. Tutaj: uderzenie zegara) należy wymawiać z holenderskim dźwiękiem oe, to oczywiste)

126

Saudien of Soedien voor: Si-Oedien: een zeer dikwyls voorkomende maleische naam. (Saudien lub Soedien dla: Si-Oedien: bardzo często występujące imię malajskie; Saudien of Soedien voor: Si-Oedien – Saudien lub Soedien dla: Si-Oedien, een zeer dikwyls voorkomende maleische naam – bardzo często występujące imię malajskie)

Oedien, Oedin ('t arabische Eddin) is waarschynlyk verwant met gelyksoortige noordsche benamingen in Europa. (Oedien, Oedin (arabskie Eddin) jest prawdopodobnie spokrewnione z podobnymi nazwami nordyckimi w Europie; Oedien, Oedin ('t arabische Eddin) is waarschynlyk verwant met gelyksoortige noordsche benamingen in Europa – Oedien, Oedin (arabskie Eddin) jest prawdopodobnie spokrewnione z podobnymi nazwami nordyckimi w Europie)

Over 't zeer algemeene praefix si ware veel te zeggen, meer dan me thans de ruimte toelaat. (O bardzo powszechnym przedrostku si można by powiedzieć wiele, więcej niż pozwala mi teraz miejsce; Over 't zeer algemeene praefix si ware veel te zeggen – O bardzo powszechnym przedrostku si można by powiedzieć wiele, meer dan me thans de ruimte toelaat – więcej niż pozwala mi teraz miejsce)

127

De gewone lezer houdt dit voor 'n fiktie. (Zwykły czytelnik uważa to za fikcję; De gewone lezer houdt dit voor 'n fiktie – Zwykły czytelnik uważa to za fikcję)

Welnu, ook hier schreef ik de waarheid. (Cóż, tutaj również napisałem prawdę; Welnu, ook hier schreef ik de waarheid – Cóż, tutaj również napisałem prawdę)

De kommandant Duclari zag, des morgens by 't baden, een lyk de rivier afdryven, en hy herkende den man die in zyn tegenwoordigheid des avends tevoren zich by den adsistent-resident had aangemeld met 'n klachte. (Dowódca Duclari widział rano podczas kąpieli, jak ciało unosi się na rzece, i rozpoznał człowieka, który poprzedniego wieczoru w jego obecności zgłosił się do asystenta rezydenta ze skargą; De kommandant Duclari zag, des morgens by 't baden, een lyk de rivier afdryven – Dowódca Duclari widział rano podczas kąpieli, jak ciało unosi się na rzece, en hy herkende den man die in zyn tegenwoordigheid des avends tevoren zich by den adsistent-resident had aangemeld met 'n klachte – i rozpoznał człowieka, który poprzedniego wieczoru w jego obecności zgłosił się do asystenta rezydenta ze skargą)

De heer Carolus had hem doen gelasten den volgenden dag op 't bureau te komen. (Pan Carolus nakazał mu przyjść następnego dnia do biura; De heer Carolus had hem doen gelasten den volgenden dag op 't bureau te komen – Pan Carolus nakazał mu przyjść następnego dnia do biura)

Maar… er werd zorg gedragen dat-i niet terugkwam! (Ale… zadbano o to, aby nie wrócił!; Maar… er werd zorg gedragen dat-i niet terugkwam! – Ale… zadbano o to, aby nie wrócił!)

Geheel afgescheiden van Duclari's getuigenis, was 't Havelaar bekend dat dit de gewoonte was, en dit wist ieder in 't Lebaksche, de Resident Brest van Kempen zoo goed als elk ander. (Niezależnie od zeznań Duclari, Havelaar wiedział, że to było zwyczajem, i wiedział to każdy w Lebak, Rezydent Brest van Kempen równie dobrze jak każdy inny; Geheel afgescheiden van Duclari's getuigenis, was 't Havelaar bekend dat dit de gewoonte was – Niezależnie od zeznań Duclari, Havelaar wiedział, że to było zwyczajem, en dit wist ieder in 't Lebaksche, de Resident Brest van Kempen zoo goed als elk ander – i wiedział to każdy w Lebak, Rezydent Brest van Kempen równie dobrze jak każdy inny)

128

De wyze waarop Havelaar te handelen had. (Sposób, w jaki Havelaar powinien był działać; De wyze waarop Havelaar te handelen had – Sposób, w jaki Havelaar powinien był działać)

In de eerste plaats was hy gebonden aan eed en instruktie, twee faktoren die hem volkomen denzelfden weg aanwezen als zyn karakter en de menschelykheid. (Po pierwsze był związany przysięgą i instrukcją, dwoma czynnikami, które wyznaczały mu dokładnie tę samą drogę, co jego charakter i człowieczeństwo; In de eerste plaats was hy gebonden aan eed en instruktie – Po pierwsze był związany przysięgą i instrukcją, twee faktoren die hem volkomen denzelfden weg aanwezen als zyn karakter en de menschelykheid – dwoma czynnikami, które wyznaczały mu dokładnie tę samą drogę, co jego charakter i człowieczeństwo)

Maar… hy zou te doen krygen met den nergens beschreven ‘geest des gouvernements’ waarvan z'n onmiddellyke chef de zeer onderdanige dienaar was. (Ale… musiałby zmierzyć się z nigdzie nieopisaną ‘duchowością rządu’, której jego bezpośredni szef był bardzo posłusznym sługą; Maar… hy zou te doen krygen met den nergens beschreven ‘geest des gouvernements’ – Ale… musiałby zmierzyć się z nigdzie nieopisaną ‘duchowością rządu’, waarvan z'n onmiddellyke chef de zeer onderdanige dienaar was – której jego bezpośredni szef był bardzo posłusznym sługą)

Die ‘geest’ wilde – niet dat er Recht geschiedde, maar slechts – dat de uiterlyke toestand rustig bleef. (Ten ‘duch’ chciał – nie sprawiedliwości, ale jedynie – aby zewnętrzna sytuacja pozostała spokojna; Die ‘geest’ wilde – Ten ‘duch’ chciał, – niet dat er Recht geschiedde, maar slechts – dat de uiterlyke toestand rustig bleef – nie sprawiedliwości, ale jedynie aby zewnętrzna sytuacja pozostała spokojna)

Ieder had het oog op eigen welstand alleen, op bevordering, op pensioen. (Każdy patrzył tylko na własny dobrobyt, na awans, na emeryturę; Ieder had het oog op eigen welstand alleen, op bevordering, op pensioen – Każdy patrzył tylko na własny dobrobyt, na awans, na emeryturę)

Hoeveel Javanen men om dat doel te bereiken, straffeloos moest laten uitplunderen en vermoorden, deed niet tot de zaak. (Ilu Javanów trzeba było bezkarnie plądrować i mordować, aby osiągnąć ten cel, nie miało to znaczenia; Hoeveel Javanen men om dat doel te bereiken, straffeloos moest laten uitplunderen en vermoorden – Ilu Javanów trzeba było bezkarnie plądrować i mordować, aby osiągnąć ten cel, deed niet tot de zaak – nie miało to znaczenia)

Zóó de Slymeringen, zóó de van Twisten! (Tak samo Slymeringi, tak samo van Twisten!; Zóó de Slymeringen, zóó de van Twisten! – Tak samo Slymeringi, tak samo van Twisten!)

En dit keurt de Natie goed. (I to akceptuje Naród; En dit keurt de Natie goed – I to akceptuje Naród)

Wel verre van 't Havelaar dank te wyten dat-i zich opofferde om aan dien onzedelyken toestand 'n eind te maken, gaat de onbeschaamdheid zóóver dat men thans begint hem z'n onbaatzuchtigheid aanterekenen als vergryp. (Daleko od wdzięczności Havelaarowi za poświęcenie się, aby położyć kres tej niemoralnej sytuacji, bezczelność posuwa się tak daleko, że obecnie zaczyna się mu zarzucać jego bezinteresowność jako przestępstwo; Wel verre van 't Havelaar dank te wyten dat-i zich opofferde om aan dien onzedelyken toestand 'n eind te maken – Daleko od wdzięczności Havelaarowi za poświęcenie się, aby położyć kres tej niemoralnej sytuacji, gaat de onbeschaamdheid zóóver dat men thans begint hem z'n onbaatzuchtigheid aanterekenen als vergryp – bezczelność posuwa się tak daleko, że obecnie zaczyna się mu zarzucać jego bezinteresowność jako przestępstwo)

Hy had – als de anderen dus? – eerst z'n tyd moeten uitdienen om pensioen te krygen! (Powinien był – tak jak inni? – najpierw odpracować swój czas, aby otrzymać emeryturę!; Hy had – als de anderen dus? – eerst z'n tyd moeten uitdienen om pensioen te krygen! – Powinien był – tak jak inni? – najpierw odpracować swój czas, aby otrzymać emeryturę!)

M.a.w. hy had moeten deelnemen aan de schelmery, om ten-slotte z'n onwaardig leven te eindigen als kollega van Van Twist! (Innymi słowy, powinien był uczestniczyć w niegodziwościach, aby w końcu zakończyć swoje niegodne życie jako kolega Van Twista!; M.a.w. hy had moeten deelnemen aan de schelmery – Innymi słowy, powinien był uczestniczyć w niegodziwościach, om ten-slotte z'n onwaardig leven te eindigen als kollega van Van Twist! – aby w końcu zakończyć swoje niegodne życie jako kolega Van Twista!)

Hoe onbeschaamd ook deze stelling wezen moge, ze heeft de verdienste van oprechtheid, of van brutale openheid althans. (Jak bezczelna by ta teza nie była, ma zasługę szczerości, a przynajmniej brutalnej otwartości; Hoe onbeschaamd ook deze stelling wezen moge – Jak bezczelna by ta teza nie była, ze heeft de verdienste van oprechtheid, of van brutale openheid althans – ma zasługę szczerości, a przynajmniej brutalnej otwartości)

Wie ze verkondigt, is voorzeker 'n slecht wezen, maar… 't deert hem niet dat men 't weet. (Kto ją głosi, z pewnością jest złym człowiekiem, ale… nie przeszkadza mu, że ludzie o tym wiedzą; Wie ze verkondigt, is voorzeker 'n slecht wezen – Kto ją głosi, z pewnością jest złym człowiekiem, maar… 't deert hem niet dat men 't weet – ale… nie przeszkadza mu, że ludzie o tym wiedzą)

A la bonne heure, zeer godgeleerde doctor Van Vloten! (Na zdrowie, bardzo uczony doktorze Van Vloten!; A la bonne heure, zeer godgeleerde doctor Van Vloten! – Na zdrowie, bardzo uczony doktorze Van Vloten!)

Minder bevalt my de huichelary van de velen die Havelaars handelwyze subliem vinden, o ja, maar geen hand uitsteken voor de zaak die hy verdedigt. (Mniej podoba mi się hipokryzja wielu, którzy uważają sposób działania Havelaara za wspaniały, o tak, ale nie wyciągają ręki do sprawy, którą on broni; Minder bevalt my de huichelary van de velen die Havelaars handelwyze subliem vinden – Mniej podoba mi się hipokryzja wielu, którzy uważają sposób działania Havelaara za wspaniały, o ja, maar geen hand uitsteken voor de zaak die hy verdedigt – o tak, ale nie wyciągają ręki do sprawy, którą on broni)

Men behoorde den moed te hebben zyner gewetenloosheid. (Powinno się mieć odwagę swojej bezduszności; Men behoorde den moed te hebben zyner gewetenloosheid – Powinno się mieć odwagę swojej bezduszności)

129

Men zie hierover in de Minnebrieven: Vraagpunten aan den kontroleur, § 18. (Patrz w tej sprawie w Miłosnych listach: Pytania do kontrolera, § 18; Men zie hierover in de Minnebrieven: Vraagpunten aan den kontroleur, § 18 – Patrz w tej sprawie w Miłosnych listach: Pytania do kontrolera, § 18)

130

Als boven, § 11. (Jak wyżej, § 11; Als boven – Jak wyżej, § 11 – paragraf 11).

131

Beginselen van bestuur die ten-laatste zullen zegevieren. (Zasady zarządzania, które ostatecznie zwyciężą; Beginselen van bestuur – Zasady zarządzania, die ten-laatste zullen zegevieren – które ostatecznie zwyciężą). Ik erken dat dit er tot-nog-toe weinig naar gelykt. (Przyznaję, że do tej pory na to niewiele wskazywało; Ik erken – Przyznaję, dat dit er tot-nog-toe weinig naar gelykt – że do tej pory na to niewiele wskazywało). Het sprookje dat er na 1860 in Indie zooveel zou verbeterd zyn, behandelde ik reeds op blz. 241. (Bajkę, że po 1860 roku w Indiach miało się wiele poprawić, omówiłem już na str. 241; Het sprookje – Bajkę, dat er na 1860 in Indie zooveel zou verbeterd zyn – że po 1860 roku w Indiach miało się wiele poprawić, behandelde ik reeds op blz. 241 – omówiłem już na str. 241). Wat – onder veel andere redenen – alle verbetering in den weg staat, is onze Kieswet. (Co – z wielu innych powodów – stoi na drodze każdej poprawie, to nasza Ustawa Wyborcza; Wat – onder veel andere redenen – alle verbetering in den weg staat – Co – z wielu innych powodów – stoi na drodze każdej poprawie, is onze Kieswet – to nasza Ustawa Wyborcza). Het bederf in den Staat (idee 286) dat thans allerwege erkend wordt, is niet te genezen voor we van dat immoreel en onpraktisch thorbeckiaansch vod verlost zyn. (Zepsucie w Państwie (idee 286), które obecnie jest powszechnie uznawane, nie może zostać wyleczone, dopóki nie uwolnimy się od tego niemoralnego i niepraktycznego thorbeckiańskiego świstka; Het bederf in den Staat (idee 286) – Zepsucie w Państwie (idee 286), dat thans allerwege erkend wordt – które obecnie jest powszechnie uznawane, is niet te genezen voor we van dat immoreel en onpraktisch thorbeckiaansch vod verlost zyn – nie może zostać wyleczone, dopóki nie uwolnimy się od tego niemoralnego i niepraktycznego thorbeckiańskiego świstka). Geheel afgezien van de indische zaken, is deze waarheid ook op Nederland zelf van volle toepassing. (Całkowicie pomijając sprawy indyjskie, ta prawda ma również pełne zastosowanie do samej Holandii; Geheel afgezien van de indische zaken – Całkowicie pomijając sprawy indyjskie, is deze waarheid ook op Nederland zelf van volle toepassing – ta prawda ma również pełne zastosowanie do samej Holandii).

132

Wil men dit ‘zelfs’ opvatten als sarkasme, my wel! (Jeśli ktoś chce uznać to „nawet” za sarkazm, proszę bardzo; Wil men dit ‘zelfs’ opvatten als sarkasme, my wel! – Jeśli ktoś chce uznać to „nawet” za sarkazm, proszę bardzo). Eenvoudige waarheid is, dat weinig koningen groot genoeg zyn om iets groots naast zich te dulden. (Prosta prawda jest taka, że niewielu królów jest wystarczająco wielkich, aby tolerować coś wielkiego obok siebie; Eenvoudige waarheid is – Prosta prawda jest taka, dat weinig koningen groot genoeg zyn – że niewielu królów jest wystarczająco wielkich, om iets groots naast zich te dulden – aby tolerować coś wielkiego obok siebie). De meesten zelfs hebben behoefte aan 't byzonder kleine. (Większość z nich nawet potrzebuje czegoś bardzo małego; De meesten zelfs hebben behoefte aan 't byzonder kleine – Większość z nich nawet potrzebuje czegoś bardzo małego). De afschuw van uitstekendheid gaat niet zelden boven 't eigenbelang, en menig hooggeplaatst persoon ziet liever z'n eigen zaak – en die van 't algemeen! – te-gronde gaan, dan dat hy iemand naast zich stellen zou, wiens verdiensten de zyne overschaduwen. (Odraza do doskonałości często przewyższa własny interes i wielu wysoko postawionych osób woli, aby ich własna sprawa – i ta ogólna! – poszła na dno, niż by mieli postawić obok siebie kogoś, czyje zasługi przyćmiewają ich własne; De afschuw van uitstekendheid gaat niet zelden boven 't eigenbelang – Odraza do doskonałości często przewyższa własny interes, en menig hooggeplaatst persoon ziet liever z'n eigen zaak – en die van 't algemeen! – te-gronde gaan – i wielu wysoko postawionych osób woli, aby ich własna sprawa – i ta ogólna! – poszła na dno, dan dat hy iemand naast zich stellen zou, wiens verdiensten de zyne overschaduwen – niż by mieli postawić obok siebie kogoś, czyje zasługi przyćmiewają ich własne). Deze waarheid nu is oud, en – hoe treurig ook – niet onbegrypelyk. (Ta prawda jest stara i – choć smutna – nie niezrozumiała; Deze waarheid nu is oud – Ta prawda jest stara, en – hoe treurig ook – niet onbegrypelyk – i – choć smutna – nie niezrozumiała). Maar dat 'n geheel Volk, wiens belangen daardoor worden verwaarloosd, genoegen neemt met zoo'n domme jalouzie, komt me vreemder voor. (Ale to, że cały naród, którego interesy są przez to zaniedbywane, godzi się na taką głupią zazdrość, wydaje mi się dziwniejsze; Maar dat 'n geheel Volk, wiens belangen daardoor worden verwaarloosd, genoegen neemt met zoo'n domme jalouzie – Ale to, że cały naród, którego interesy są przez to zaniedbywane, godzi się na taką głupią zazdrość, komt me vreemder voor – wydaje mi się dziwniejsze). Ook hier alweer staat onze Grondwet alle verbetering in den weg. (Również tutaj nasza Konstytucja stoi na drodze wszelkiej poprawie; Ook hier alweer staat onze Grondwet alle verbetering in den weg – Również tutaj nasza Konstytucja stoi na drodze wszelkiej poprawie). De koning mag… niets wezen. (Król nie może być… nikim; De koning mag… niets wezen – Król nie może być… nikim). 't Zy zoo! Doch waarom toch de bepalingen omtrent gezagsverdeeling zóó ingericht, dat-i by-voortduring in z'n omgeving niet veel anders te aanschouwen krygt dan middelmatigheid? (Niech będzie! Ale dlaczego przepisy dotyczące podziału władzy są tak zorganizowane, że ciągle widzi wokół siebie tylko przeciętność; 't Zy zoo! – Niech będzie! Doch waarom toch de bepalingen omtrent gezagsverdeeling zóó ingericht – Ale dlaczego przepisy dotyczące podziału władzy są tak zorganizowane, dat-i by-voortduring in z'n omgeving niet veel anders te aanschouwen krygt dan middelmatigheid? – że ciągle widzi wokół siebie tylko przeciętność). Men moest zoo'n armen Koning dan toch de kans laten dat-i eens eindelyk iemand naast, onder of boven zich kreeg, die wat meer beteekende dan te verwachten is van uit de Kamer voortgekropen ministers. (Powinno się dać takiemu biednemu królowi szansę, aby w końcu miał kogoś obok, poniżej lub powyżej siebie, kto znaczy więcej niż można oczekiwać od ministrów wyłaniających się z parlamentu; Men moest zoo'n armen Koning dan toch de kans laten – Powinno się dać takiemu biednemu królowi szansę, dat-i eens eindelyk iemand naast, onder of boven zich kreeg – aby w końcu miał kogoś obok, poniżej lub powyżej siebie, die wat meer beteekende dan te verwachten is van uit de Kamer voortgekropen ministers – kto znaczy więcej niż można oczekiwać od ministrów wyłaniających się z parlamentu). Sommigen beweren, naar ik hoor, dat onze Koning by de Natie niet geacht is. (Niektórzy twierdzą, jak słyszałem, że nasz król nie jest szanowany przez naród; Sommigen beweren, naar ik hoor – Niektórzy twierdzą, jak słyszałem, dat onze Koning by de Natie niet geacht is – że nasz król nie jest szanowany przez naród). Of 't waar is, weet ik niet. (Czy to prawda, nie wiem; Of 't waar is, weet ik niet – Czy to prawda, nie wiem). Ook niet of hy achting verdient. (Też nie wiem, czy zasługuje na szacunek; Ook niet of hy achting verdient – Też nie wiem, czy zasługuje na szacunek). Maar eilieve, meent men dat het omgekeerde mogelyk is? (Ale, proszę, czy ktoś uważa, że możliwe jest odwrotne; Maar eilieve, meent men dat het omgekeerde mogelyk is? – Ale, proszę, czy ktoś uważa, że możliwe jest odwrotne). Dat die Koning de Natie achten kan, volgens de stalen die hy dagelyks van haar onder de oogen krygt, en die hem nota bene worden opgedrongen als de élite van 't Volk? (Że ten król może szanować naród, według wzorców, które codziennie od niej otrzymuje, a które, nota bene, są mu przedstawiane jako elita narodu; Dat die Koning de Natie achten kan – Że ten król może szanować naród, volgens de stalen die hy dagelyks van haar onder de oogen krygt – według wzorców, które codziennie od niej otrzymuje, en die hem nota bene worden opgedrongen als de élite van 't Volk? – a które, nota bene, są mu przedstawiane jako elita narodu). Hoe overigens dit alles inwerkt op de benoemingen van Landvoogden voor Insulinde, heeft de ondervinding voldoende geleerd. (Jak zresztą wszystko to wpływa na mianowania gubernatorów na wyspach Indii Wschodnich, doświadczanie wystarczająco nauczyło; Hoe overigens dit alles inwerkt op de benoemingen van Landvoogden voor Insulinde – Jak zresztą wszystko to wpływa na mianowania gubernatorów na wyspach Indii Wschodnich, heeft de ondervinding voldoende geleerd – doświadczanie wystarczająco nauczyło). Voor dat ambt – het gewichtigste in den Staat! – blykt ieder goed genoeg te wezen, mits hy maar passe in 't kader van de clique die vandaag toevallig op 't kussen zit. (Na to stanowisko – najważniejsze w państwie! – każdy wydaje się być wystarczająco dobry, o ile tylko pasuje do kliki, która dziś przypadkowo siedzi na poduszce; Voor dat ambt – het gewichtigste in den Staat! – Na to stanowisko – najważniejsze w państwie! – blykt ieder goed genoeg te wezen, mits hy maar passe in 't kader van de clique die vandaag toevallig op 't kussen zit – każdy wydaje się być wystarczająco dobry, o ile tylko pasuje do kliki, która dziś przypadkowo siedzi na poduszce). Hierover 'n hoofdstuk in den nieuwen druk van ‘Specialiteiten’. (O tym rozdział w nowym wydaniu „Specjalności”; Hierover 'n hoofdstuk in den nieuwen druk van ‘Specialiteiten’ – O tym rozdział w nowym wydaniu „Specjalności”).

133

Zekere kontroleur Bauer werd, heel in den beginne der regeering van Van Twist, uit 's Lands dienst ontslagen: omdat-i geschenken had aangenomen ‘niet strekkende om zich te verryken’. (Pewien kontroler Bauer został, na samym początku rządów Van Twista, zwolniony ze służby państwowej: ponieważ przyjął prezenty „nie mające na celu wzbogacenia się”; Zekere kontroleur Bauer – Pewien kontroler Bauer, werd, heel in den beginne der regeering van Van Twist, uit 's Lands dienst ontslagen – został, na samym początku rządów Van Twista, zwolniony ze służby państwowej, omdat-i geschenken had aangenomen ‘niet strekkende om zich te verryken’ – ponieważ przyjął prezenty „nie mające na celu wzbogacenia się”). Ik ontleen de onderstreepte woorden aan 't Besluit zelf. (Słowa te zaczerpnąłem z samej decyzji; Ik ontleen de onderstreepte woorden aan 't Besluit zelf – Słowa te zaczerpnąłem z samej decyzji). Ziedaar de echte huichelende moraliteits-preutsheid! (Oto prawdziwa obłudna pruderia moralności; Ziedaar de echte huichelende moraliteits-preutsheid! – Oto prawdziwa obłudna pruderia moralności). Van Twist die gezworen had ‘de bescherming van den Inlander als z'n eersten plicht te beschouwen’ mag dien plicht verwaarlozen en toch z'n traktement in ontvangst nemen, maar 'n kontroleur die ‘niet om zich te verryken’ en dus zonder 't minste uitzicht op 't grondbezittend lidmaatschap in de Eerste-Kamer, zich 'n bos pisang laat opdringen, wordt met schande weggejaagd! (Van Twist, który przysiągł, że „ochrona tubylca jest jego pierwszym obowiązkiem”, może ten obowiązek zaniedbywać i nadal pobierać swoje wynagrodzenie, ale kontroler, który „nie w celu wzbogacenia się” i bez najmniejszej perspektywy na członkostwo w Izbie Pierwszej, przyjmuje kosz bananów, zostaje ze wstydem wyrzucony; Van Twist die gezworen had ‘de bescherming van den Inlander als z'n eersten plicht te beschouwen’ – Van Twist, który przysiągł, że „ochrona tubylca jest jego pierwszym obowiązkiem”, mag dien plicht verwaarlozen en toch z'n traktement in ontvangst nemen – może ten obowiązek zaniedbywać i nadal pobierać swoje wynagrodzenie, maar 'n kontroleur die ‘niet om zich te verryken’ en dus zonder 't minste uitzicht op 't grondbezittend lidmaatschap in de Eerste-Kamer, zich 'n bos pisang laat opdringen, wordt met schande weggejaagd! – ale kontroler, który „nie w celu wzbogacenia się” i bez najmniejszej perspektywy na członkostwo w Izbie Pierwszej, przyjmuje kosz bananów, zostaje ze wstydem wyrzucony!). Ik zou ver loopen om iemand te zien, die, 'n plaats bekleedend by Binnenlandsch Bestuur, zich nooit schuldig maakte aan de vreeselyke misdaad die den heer Bauer werd ten-laste gelegd. (Musiałbym długo szukać, aby znaleźć kogoś, kto, zajmując stanowisko w administracji wewnętrznej, nigdy nie popełnił straszliwej zbrodni, którą zarzucano panu Bauerowi; Ik zou ver loopen om iemand te zien – Musiałbym długo szukać, aby znaleźć kogoś, die, 'n plaats bekleedend by Binnenlandsch Bestuur, zich nooit schuldig maakte aan de vreeselyke misdaad die den heer Bauer werd ten-laste gelegd – kto, zajmując stanowisko w administracji wewnętrznej, nigdy nie popełnił straszliwej zbrodni, którą zarzucano panu Bauerowi). Gelyk ik reeds in den tekst opmerkte, behoort het aanbieden van geschenken als de hier bedoelde, beschouwd te worden als 'n groet, als 'n plichtpleging, als uitdrukking van beleefdheid volgens de zeden van 't Land. (Jak już zauważyłem w tekście, przyjmowanie prezentów, jak te tutaj opisane, powinno być uważane za powitanie, za obowiązek, za wyraz uprzejmości zgodnie z obyczajami kraju; Gelyk ik reeds in den tekst opmerkte – Jak już zauważyłem w tekście, behoort het aanbieden van geschenken als de hier bedoelde – przyjmowanie prezentów, jak te tutaj opisane, beschouwd te worden als 'n groet, als 'n plichtpleging, als uitdrukking van beleefdheid volgens de zeden van 't Land – powinno być uważane za powitanie, za obowiązek, za wyraz uprzejmości zgodnie z obyczajami kraju). Dat ik, in-weerwil hiervan, het aannemen van geschenken afkeur – gelyk uit het aanhalen der Oostersche vertelling op blz. 149-150 voldoende blykt – doet nu niet tot de zaak. (To, że pomimo tego potępiam przyjmowanie prezentów – jak wynika z przytoczenia opowieści Wschodniej na str. 149-150 – nie ma tu znaczenia; Dat ik, in-weerwil hiervan, het aannemen van geschenken afkeur – To, że pomimo tego potępiam przyjmowanie prezentów, gelyk uit het aanhalen der Oostersche vertelling op blz. 149-150 voldoende blykt – jak wynika z przytoczenia opowieści Wschodniej na str. 149-150, doet nu niet tot de zaak – nie ma tu znaczenia). M'n bedoeling is de huichelary van den Landvoogd in 't licht te stellen, die aan zulke kleinigheden z'n deugd verspilde, en onverschillig toezag dat de aan zyn zorg toevertrouwde inlanders uitgeplunderd en vermoord werden. (Moim celem jest ukazanie obłudy namiestnika, który trwonił swoje cnoty na takie drobiazgi, a obojętnie patrzył, jak powierzonym jego opiece tubylcy są plądrowani i mordowani; M'n bedoeling is de huichelary van den Landvoogd in 't licht te stellen – Moim celem jest ukazanie obłudy namiestnika, die aan zulke kleinigheden z'n deugd verspilde, en onverschillig toezag dat de aan zyn zorg toevertrouwde inlanders uitgeplunderd en vermoord werden – który trwonił swoje cnoty na takie drobiazgi, a obojętnie patrzył, jak powierzonym jego opiece tubylcy są plądrowani i mordowani). Het was dezelfde Van Twist, die de door hemzelf afgeschafte wyze van werving voor 't indisch leger weer invoerde! (To był ten sam Van Twist, który ponownie wprowadził metodę rekrutacji do armii indyjskiej, którą sam wcześniej zlikwidował; Het was dezelfde Van Twist – To był ten sam Van Twist, die de door hemzelf afgeschafte wyze van werving voor 't indisch leger weer invoerde! – który ponownie wprowadził metodę rekrutacji do armii indyjskiej, którą sam wcześniej zlikwidował). De brave man meende dat zy ‘den toets der zedelykheid niet kon doorstaan’. (Dobry człowiek uważał, że „nie może ona wytrzymać próby moralności”; De brave man meende dat zy ‘den toets der zedelykheid niet kon doorstaan’ – Dobry człowiek uważał, że „nie może ona wytrzymać próby moralności”). Heel juist! (Bardzo słusznie; Heel juist! – Bardzo słusznie). Onnoozele javaansche jongens werden van Regeeringswege door onderofficieren, met behulp van dobbelspel en… hoeren in 't net gelokt. (Niewinne jawajskie chłopaki były zwabiane do armii przez podoficerów za pomocą gry w kości i… prostytutek; Onnoozele javaansche jongens werden van Regeeringswege door onderofficieren – Niewinne jawajskie chłopaki były zwabiane do armii przez podoficerów, met behulp van dobbelspel en… hoeren in 't net gelokt – za pomocą gry w kości i… prostytutek). Zeker, zeker, dat kan inderdaad den ‘toets der zedelykheid’ niet doorstaan! (Oczywiście, oczywiście, to rzeczywiście nie wytrzyma próby moralności; Zeker, zeker, dat kan inderdaad den ‘toets der zedelykheid’ niet doorstaan! – Oczywiście, oczywiście, to rzeczywiście nie wytrzyma próby moralności). Maar wèl kon 't den ‘toets der zedelykheid’ van den godvruchtigen Van Twist doorstaan, deze wyze van werving weer intevoeren en die man is in Nederland ‘geacht’. (Ale ta metoda mogła wytrzymać próbę moralności pobożnego Van Twista, który ponownie ją wprowadził i ten człowiek jest szanowany w Holandii; Maar wèl kon 't den ‘toets der zedelykheid’ van den godvruchtigen Van Twist doorstaan – Ale ta metoda mogła wytrzymać próbę moralności pobożnego Van Twista, deze wyze van werving weer intevoeren – który ponownie ją wprowadził, en die man is in Nederland ‘geacht’ – i ten człowiek jest szanowany w Holandii). Zal 't niet by zulke toetsverhoudingen weldra 'n eer worden, tuchthuisboef te zyn? (Czyż w takich warunkach nie stanie się wkrótce zaszczytem być więźniem w poprawczaku; Zal 't niet by zulke toetsverhoudingen weldra 'n eer worden, tuchthuisboef te zyn? – Czyż w takich warunkach nie stanie się wkrótce zaszczytem być więźniem w poprawczaku).