Читать книгу: «Horace: Odes and Epodes», страница 8

XV

 
Nox erat et caelo fulgebat Luna sereno
  Inter minora sidera,
Cum tu, magnorum numen laesura deorum,
  In verba iurabas mea,
Artius atque hedera procera adstringitur ilex, 5
  Lentis adhaerens bracchiis,
Dum pecori lupus et nautis infestus Orion
  Turbaret hibernum mare,
Intonsosque agitaret Apollinis aura capillos,
  Fore hunc amorem mutuum. 10
O dolitura mea multum virtute Neaera!
  Nam si quid in Flacco virist,
Non feret adsiduas potiori te dare noctis,
  Et quaeret iratus parem:
Nec semel offensi cedet constantia formae, 15
  Si certus intrarit dolor.
Et tu, quicumque's felicior atque meo nunc
  Superbus incedis malo,
Sis pecore et multa dives tellure licebit
  Tibique Pactolus fluat, 20
Nec te Pythagorae fallant arcana renati,
  Formaque vincas Nirea,
Eheu, translatos alio maerebis amores;
  Ast ego vicissim risero.
 

XVI

 
Altera iam teritur bellis civilibus aetas,
  Suis et ipsa Roma viribus ruit.
Quam neque finitimi valuerunt perdere Marsi
  Minacis aut Etrusca Porsenae manus
Aemula nec virtus Capuae nec Spartacus acer 5
  Novisque rebus infidelis Allobrox,
Nec fera caerulea domuit Germania pube
  Parentibusque abominatus Hannibal,
Impia perdemus devoti sanguinis aetas,
  Ferisque rursus occupabitur solum. 10
Barbarus heu cineres insistet victor et urbem
  Eques sonante verberabit ungula,
Quaeque carent ventis et solibus ossa Quirini,
  Nefas videre! dissipabit insolens.
Forte, quid expediat, communiter aut melior pars 15
  Malis carere quaeritis laboribus.
Nulla sit hac potior sententia: Phocaeorum
  Velut profugit exsecrata civitas
Agros atque Laris patrios habitandaque fana
  Apris reliquit et rapacibus lupis, 20
Ire, pedes quocumque ferent, quocumque per undas
  Notus vocabit aut protervus Africus.
Sic placet? an melius quis habet suadere? Secunda
  Ratem occupare quid moramur alite?
Sed iuremus in haec: 'Simul imis saxa renarint 25
  Vadis levata, ne redire sit nefas,
Neu conversa domum pigeat dare lintea, quando
  Padus Matina laverit cacumina,
In mare seu celsus procurrerit Appenninus,
  Novaque monstra iunxerit libidine 30
Mirus amor, iuvet ut tigris subsidere cervis,
  Adulteretur et columba miluo,
Credula nec ravos timeant armenta leones,
  Ametque salsa levis hircus aequora.'
Haec et quae poterunt reditus abscindere dulcis 35
  Eamus omnis exsecrata civitas,
Aut pars indocili melior grege; mollis et exspes
  Inominata perprimat cubilia.
Vos, quibus est virtus, muliebrem tollite luctum,
  Etrusca praeter et volate litora. 40
Nos manet Oceanus circumvagus; arva beata
  Petamus, arva divites et insulas,
Reddit ubi cererem tellus inarata quotannis
  Et imputata floret usque vinea,
Germinat et numquam fallentis termes olivae, 45
  Suamque pulla ficus ornat arborem,
Mella cava manant ex ilice, montibus altis
  Levis crepante lympha desilit pede.
Illic iniussae veniunt ad mulctra capellae,
  Refertque tenta grex amicus ubera, 50
Nec vespertinus circumgemit ursus ovile,
  Nec intumescit alta viperis humus.
Pluraque felices mirabimur, ut neque largis
  Aquosus Eurus arva radat imbribus,
Pinguia nec siccis urantur semina glaebis, 55
  Utrumque rege temperante caelitum.
Non huc Argoo contendit remige pinus,
  Neque impudica Colchis intulit pedem;
Non huc Sidonii torserunt cornua nautae,
  Laboriosa nec cohors Ulixei. 60
Nulla nocent pecori contagia, nullius astri
  Gregem aestuosa torret impotentia.
Iuppiter illa piae secrevit litora genti,
  Ut inquinavit aere tempus aureum;
Aere, dehinc ferro duravit saecula, quorum 65
  Piis secunda vate me datur fuga.
 

XVII

 
'Iam iam efficaci do manus scientiae,
Supplex et oro regna per Proserpinae,
Per et Dianae non movenda numina,
Per atque libros carminum valentium
Refixa caelo devocare sidera, 5
Canidia, parce vocibus tandem sacris
Citumque retro solve, solve turbinem!
Movit nepotem Telephus Nereium,
In quem superbus ordinarat agmina
Mysorum et in quem tela acuta torserat. 10
Unxere matres Iliae addictum feris
Alitibus atque canibus homicidam Hectorem,
Postquam relictis moenibus rex procidit
Heu pervicacis ad pedes Achillei.
Saetosa duris exuere pellibus 15
Laboriosi remiges Ulixei
Volente Circa membra; tunc mens et sonus
Relapsus atque notus in voltus honor.
Dedi satis superque poenarum tibi,
Amata nautis multum et institoribus. 20
Fugit iuventas et verecundus color
Reliquit ossa pelle amicta lurida,
Tuis capillus albus est odoribus;
Nullum ab labore me reclinat otium;
Urget diem nox et dies noctem, nequest 25
Levare tenta spiritu praecordia.
Ergo negatum vincor ut credam miser,
Sabella pectus increpare carmina
Caputque Marsa dissilire nenia.
Quid amplius vis? O mare et terra, ardeo, 30
Quantum neque atro delibutus Hercules
Nessi cruore, nec Sicana fervida
Virens in Aetna flamma; tu, donec cinis
Iniuriosis aridus ventis ferar,
Cales venenis officina Colchicis. 35
Quae finis aut quod me manet stipendium?
Effare; iussas cum fide poenas luam,
Paratus expiare, seu poposceris
Centum iuvencos, sive mendaci lyra
Voles sonari: 'Tu pudica, tu proba 40
Perambulabis astra sidus aureum.'
Infamis Helenae Castor offensus vicem
Fraterque magni Castoris, victi prece,
Adempta vati reddidere lumina:
Et tu—potes nam—solve me dementia, 45
O nec paternis obsoleta sordibus,
Nec in sepulcris pauperum prudens anus
Novendialis dissipare pulveres.
Tibi hospitale pectus et purae manus
Tuusque venter Pactumeius, et tuo 50
Cruore rubros obstetrix pannos lavit,
Utcumque fortis exsilis puerpera.'
'Quid obseratis auribus fundis preces?
Non saxa nudis surdiora navitis
Neptunus alto tundit hibernus salo.
Inultus ut tu riseris Cotyttia
Volgata, sacrum liberi Cupidinis,
Et Esquilini pontifex venefici
Impune ut urbem nomine impleris meo?
Quid proderit ditasse Paelignas anus, 60
Velociusve miscuisse toxicum?
Sed tardiora fata te votis manent;
Ingrata misero vita ducendast in hoc,
Novis ut usque suppetas laboribus.
Optat quietem Pelopis infidi pater, 65
Egens benignae Tantalus semper dapis,
Optat Prometheus obligatus aliti,
Optat supremo collocare Sisyphus
In monte saxum; sed vetant leges Iovis.
Voles modo altis desilire turribus, 70
Modo ense pectus Norico recludere,
Frustraque vincla gutturi nectes tuo,
Fastidiosa tristis aegrimonia.
Vectabor umeris tunc ego inimicis eques,
Meaeque terra cedet insolentiae. 75
An quae movere cereas imagines,
Ut ipse nosti curiosus, et polo
Deripere Lunam vocibus possim meis,
Possim crematos excitare mortuos
Desiderique temperare pocula, 80
Plorem artis in te nil agentis exitus?'