Читать книгу: «Մատեան Ողբերգութեան», страница 4

ԲԱՆ ԺԶ ՍՐՏԻ ԽՈՐՔԵՐԻՑ ԽՕՍՔ ԱՍՏԾՈՅ ՀԵՏ

Ա

 
Եւ արդ, դո՛ւ միայն Աստուած երկնաւոր, բարձրեալ, բարեգործ.
Քոնն են զօրութիւնն ու ներողութիւնը,
Քոնն են բժշկութիւնն ու առատութիւնը,
Քոնն են պարգեւներն ու շնորհները ձրի,
Քոնն են քաւութիւնն ու պաշտպանութիւնը,
Քոնն են հնարքներն անիմանալի,
Քոնն են հրաշքներն անգտնելի,
Քոնն են չափերն անչափելի,
Դո՛ւ ես սկիզբն ու վերջը:
Սրտմտութեան խաւարը երբէք չի ստուերում լոյսը քո ողորմութեան,
Քանզի լինելով ինքդ մտքից վեր` զերծ ես դու նաեւ որեւէ ախտից:
Պատկեր ես դու անպարագիր` անկշռելի որքանութեամբ,
Ո՜վ անչափութիւն փառաց լայնութեան,
Անսահմանափակ ընդարձակութիւն հատու զօրութեան,
Անամփոփելի առաւելութիւն,
Անտկարանալի բարերարութիւն գթութեան:
Դու մահուան ստուերն, ըստ մարգարէի, այգաբացի ես փոխում,
Ինքնակամ իջար տարտարոսը դու` արգելուածների բանտն ստորերկրեայ,
Ուր աղօթքների դուռն անգամ փակ էր ամուր կողպեքով,
Խլելով նրանից այնտեղ վտարուած հոգիների կողոպուտը ողջ,
Յաղթական խօսքիդ հրամայող սրով
Սատակիչ մահուան կապը կտրեցիր
Եւ փարատեցիր երկիւղը մեղքի:
Դարձի՛ր այժըմ ինձ, որ տագնապում եմ տղմոտ իմ գուբի զնդանում խորունկ,
Մեղքի շղթայով ամուր կապկապուած
Եւ բանսարկուի նետի սլաքով խոցուած կարեվեր:
 

Բ

 
Դու Տէ՜ր բարերար, բացարձակ բարի, լո՜յս խաւարի մէջ,
Օրհնութեան դու գանձ, ողորմած, գթած, մարդասէր, կարող,
Զօրեղ, անպատում, անքնին, անճառ,
Դու` յո՜յժ ձեռնհաս, ըստ սուրբ Յակոբի.
Հնարաւորութիւն միշտ դիւրապատրաստ` ամէն անհնար բաների դէպքում,
Մեղքի խռիւներն սպառող կրա՛կ,
Կիզանուտ ճաճանչ դու ընդհանրական եւ մեծախորհուրդ թափանցողութեամբ:
Յիշի՛ր ինձ, օրհնեալ, քո ողորմութեամբ եւ ո՛չ ըստ իրաւունքի,
Ներողութեամբ քո եւ ո՛չ պատժելով,
Երկայնամտութեամբ եւ ոչ թէ հաւաստի համոզուածութեամբ:
Եթէ կամենաս կշռել ծանրութիւնն իմ մեղքերի,
Արա՛ քաղցրութեամբ քո մարդասէրի եւ ո՛չ արդարութեամբ.
Քանզի ըստ առաջին պայմանի` շա՜տ են թեթեւ նրանք,
Իսկ ըստ վերջինի` սաստիկ ծանրակիր:
 

Գ

 
Արդ, մօտեցիր ինձ, ո՜վ դու բարութիւն,
Ինչպէս բուժելու համար մօտեցար քո դէմ ելնողի ականջին,
Մահուան խռովիչ հողմը հեռացրու մեղաւորիցս,
Որ հանգչի իմ մէջ խաղաղութեան մեծազօր Հոգիդ:
Փա՜ռք քեզ ամէնուր, ամէն բանի մէջ յաւիտեանս. ամէն:
 

ԲԱՆ ԺԷ ՍՐՏԻ ԽՈՐՔԵՐԻՑ ԽՕՍՔ ԱՍՏԾՈՅ ՀԵՏ

Ա

 
Աղաչում եմ քեզ` վտանգուած, վշտոտ ու տխրաթախիծ տառապանքներով լի հոգիների խնամակալիդ,
Մի՛ աւելացնիր ցաւն իմ հեծութեան եւ մի՜ խոցիր ինձ` վիրաւորուածիս,
Մի՛ դատապարտիր պատժուածիս եւ մի՛ տանջիր չարչարուածիս,
Մի՛ գանակոծիր հարուածեալիս, մի՛ գլորիր ընկածիս,
Մի՛ կործանիր սայթաքեալիս, մի՛ հեռացնիր հեռացուածիս,
Մի՛ ամաչեցնի պատկառեալիս, մի՛ տարագրիր հալածուածիս,
Մի՛ կշտամբիր խրտնածիս, մի՛ խորտակիր ջախջախուածիս,
Մի՛ խռովիր վրդովեալիս, մի՛ ալեկոծիր փոթորկուածիս,
Մի՛ սասանիր դղրդուածիս, մի՛ շփոթիր մրրկեալիս,
Մի՛ կեղեքիր գիշատուածիս, մի՛ ջախջախիր փշրուածիս,
Մի՛ հոշոտիր մորմոքեալիս, մի՛ կուրացնի խաւարածիս,
Մի՛ զարհուրեցնիր ապշահարիս, մի՛ խորովիր խարշատուածիս,
Մի՛ մահացնիր հիւանդիս, մի՛ ծանրաբեռնիր տկարիս,
Մի՛ աւելացնիր անուր` կարկամած թիկունքիս,
Մի՛ բարդիր ողբեր դառն հեծեծանքիս,
Մի՛ ուժգնօրէն վարվիր հողիս հետ,
Մի՛ սաստկապէս` մոխրիս հետ,
Մի՛ անաչառօրէն` ստեղծուածիս հետ,
Մի՛ ահարկութեամբ` փոշուս հետ:
 

Բ

 
Մի՛ խստութեամբ ընդհարուիր մեծդ փոքրիս հետ,
Լոյսդ` ստուերիս հետ,
Բնութեամբ բարիդ` ի բնէ չարիս հետ,
Ողկոյզդ օրհնութեան` անիծեալ պտղիս հետ,
Քաղցրութիւնդ ճշմարիտ` համակ դառնութեանս հետ,
Փառաւորեալդ անփոփոխ` իսպառ անարգիս հետ,
Կենաց նշխարդ` կաւեղէն զանգուածիս հետ,
Տէրերի Տէրդ` երկրային տիղմիս հետ,
Աննուազ լիութիւնդ` չքաւոր ստրուկիս հետ,
Անկապուտ ճոխութիւնդ` անպատսպար տառապեալիս հետ,
Անկարօտ բարութիւնդ` ամենաթշուառ աղքատիս հետ:
Քանզի ո՞վ է նա, որ առաւօտեան լոյսին հասնելով`
Կտարակուսի, թէ խաւարի մէջ կարող է ընկնել,
Կամ մօտ լինելով կեանքին` մահանալ,
Կամ ազատութեան` եւ բռնութեան ենթարկուել,
Կամ շնորհին` եւ դատապարտուել,
Կամ փրկութեան` եւ մատնուել,
Կամ նորոգման` եւ քայքայուել,
Կամ օրհնութեան` եւ տարագրուել,
Կամ բժշկութեան` եւ վիրաւորուել,
Կամ լիութեան` եւ նուազել,
Կամ առատ հացի` եւ քաղցել,
Կամ հոսող գետերի` եւ պապակել,
Կամ մայրական գթութեան` եւ նրանից նենգուել,
Կամ աստուածային խնամող աջիդ` եւ տառապել:
 

Գ

 
Արդ բորոտութեամբ մարմնի սաստկապէս վարակուածի հետ
Ե՛ս էլ վշտահար հոգովըս ահա պաղատում եմ քեզ.
"Տէ՛ր, եթէ ուզես` կարող ես ինձ մաքրել":
Մշտագիշեր խարխափումներով տանջուող կոյրերի հետ
Հառաչում եմ ձայնով մեծակական.
Ոչ թէ անուանում եմ քեզ Դաւթի որդի,
Այլ աստուածային էութեան իբրեւ ծնունդ եմ դաւանում քեզ.
Ոչ միայն կոչում եմ Ռաբբի,
Որ պատուանուն է իսկութիւնը գիտենալ կարծող վարդապետների,
Այլեւ հաւատում եմ քեզ, որպէս Տիրոջ երկնի եւ երկրի:
Ոչ միայն մօտից ձեռքդ երկարելով, ո՜վ դու բարեգութ
Աստուած մերձաւոր,
Այլեւ վստահ եմ, թէ մեծ միջոցով նոյնիսկ ինձանից հեռու լինելով`
Խօսքդ կարող է բուժել թշուառիս:
Կամեցողութեանդ եւ ողորմութեանդ միջեւ անջրպետ չեմ դնում երբէք,
Որ երկմտութիւն է նշանակում տարակուսելի,
Այլ համոզուած եմ, թէ կկամենաս որպէս բարեգութ
Եւ կկարենաս որպէս Արարիչ.
Ասա՛ խօսքովդ, եւ ես կբուժուեմ:
Հարիւրապետի հաւատքին եւ ե՛ս կլինեմ լծորդ.
Ոչ միայն մօտիկ տարածութիւնից, խորանից խորան`
Զօրաւոր ես դու տալու յարութիւն եւ բժշկութիւն,
Այլեւ երկնքում բազմելով նոյնիսկ,
Ստորեւ, երկրի վրայ բովանդակ դու սքանչելի հրաշքներ ես գործում,
Որոնց փոխարէն հատուցանելու ես ոչինչ չունեմ:
 

Դ

 
Շնորհիր եւ ինձ, ինչպէս որ պոռնիկին ընդունելիս
Վճռեցիր խօսքիդ դատակնիքով հինգ հարիւր դենար պարտքը շնորհել,
Աստուա՜ծ բարութեանց եւ Տէ՜ր երանութեանց:
Որքան շատ բաշխես, այնքան աւելի՛ կփառաւորուես.
Որքան որ շատ տաս, այնքան կսիրուես.
Եւ աւելին ողորմելով` դո՛ւ էլ կրկնակի կբարգաւաճես.
Այսքան բարիքներիդ համար իրաւամբ գովւում ես դու.
Ամէն բանի տէր լինելով հանդերձ` մեզ հաւասար ես ցոյց տալիս դու քեզ.
Եւ դու, որ ունես ամէն ինչ առատ` մեր ունեցածին արժէք ես տալիս.
Քո պարգեւների փոխարէն անճառ` մերն իբրեւ վճար ես ընդունում դու.
Երկրայինի տեղ անվախճանի տալն ես արժանի գտնում.
Մեծ համարելով մերը` վեհօրէն գոհանում ես դու.
Չե՜ս մեծամտի, երբ քո տուածի փոխարէն դոյզն-ինչ փառաւորուես:
Նո՜յն գթութիւնդ ցոյց տուր նաեւ ինձ` յոյժ մեղապարտիս,
Որ երբ թուարկեմ քո պարգեւների երախտիքը ես`
Նոյն չափով սիրելդ էլ չմոռանամ:
Ամէն բանի մէջ քեզ փա՜ռք յաւիտեան. ամէն:
 

ԲԱՆ ԺԸ ՍՐՏԻ ԽՈՐՔԵՐԻՑ ԽՕՍՔ ԱՍՏԾՈՅ ՀԵՏ

Ա

 
Արդ, ես ծնունդս մեղքի եւ մահացու երկունքի որդիս,
Արդարեւ պարտաւոր եմ մի օրուայ մէջ բիւր քանքարների տոյժը հատուցել:
Սակայն ոչ թէ մարդկային մտքի փոքրութեան համեմատ եմ ես ներումն հայցում,
Այլ փրկչիդ` Յիսուս Քրիստոսի աննուազելի լիութեան չափով եմ պաղատում մարդասիրութիւն:
Չկայի երբեմն, եւ ստեղծեցիր,
Ես աղաչեցի, եւ դու գոյացրիր,
Դեռ աշխարհ չեկած` տեսար դու ինձ,
Չէի յայտնուել, եւ դու գթացիր,
Չէի խնդրել ես` խնամարկեցիր,
Չէի բարձրացրել ձեռքս` նայեցիր,
Չէի պաղատել` եւ ողորմեցիր,
Չէի ձայն հանել, եւ դու լսեցիր,
Չէի հառաչել` եւ ունկնդրեցիր,
Գիտէիր, թէ ինչ կպատահի ինձ, եւ չանտեսեցիր,
Նախատես աչքով քո նկատեցիր չարագործութիւնը պատժապարտիս եւ յօրինեցիր ինձ:
 

Բ

 
Եւ արդ, ես, որ քո ստեղծածն եմ, քեզանով փրկուած
Եւ այնքան խնամօտ սիրովդ հոգացուած, -
Արա՛ դու այնպէս, որ չարահնար մեղքերի հարուածն ինձ դէպի կորուստ չտանի իսպառ:
Թող յամառութեան մառախուղը իմ` քո ներողութեան լոյսին չյաղթի,
Եւ ոչ էլ սրտիս կարծրութիւնը` քո երկայնամիտ համբերութեանը,
Եւ կամ մսեղէն այս մահկանացուն` քո լրութեանն ամենակատար,
Ոչ էլ նիւթեղէն տկարութիւնս իմ` քո բարձրութեանն անպարտելի:
 

Գ

 
Ահա՛, կարկամած բազուկն իմ հոգու կարկառում եմ ես քո անուամբ, հզօ՛ր,
Արա՛ այն առողջ, ինչպէս էր առաջ,
Երբ դրախտի փափկութեան մէջ կենաց պտուղն էի քաղում ես:
Ախտաւոր կնոջ նման կաշկանդուած, գոսացած ձեռքով,
Գլխիկոր, շուար եւ անուղղելի մեղքերով կքած թշուառ իմ հոգին
Սատանայական ամուր կապանքով ակնկոր, ահա,
Չի նայում վերեւ, որ քո երկնայնոց ողջոյնը չառնէ:
Խոնարհուիր վրաս, միայն ողորմած, եւ բարձրացրու ինձ`
Գետնահար ընկած ծառս բանաւոր.
Բարեվայելուչ կեանքով վերստին ծաղկեցրո՛ւ չորացեալիս,
Ըստ աստուածաբանութեան սուրբ մարգարէի:
 

Դ

 
Ինչպէս ի ծնէ լուսազուրկ մի կոյր` չունեմ տեսողութիւն,
Որ կարողանամ տեսնել արարչիդ դէմքն ու պաղատեմ,
Հզօ՛ր բարեգութ, դու միա՜յն պաշտպան,
Քո անճառ սիրոյ հոգածու, ակնարկն ինձ դարձընելով`
Շնչաւոր, խօսուն քո անօթի մէջ անէութիւնից լո՜յս գոյացրու դու:
Տասներկու տարուայ ախտով տառապած, տանջահար, տխուր
Կնոջ նման ես մեղքի արեան մէջ ողողւում եմ, տե՛ս.
Անմատոյց լոյսով քո պարածածկուած` նայիր բարձունքից,
Ուր չկայ քղանցք ձեռագործ վերարկուի, որին ես դիպչեմ,
Բայց ամէնուրեք տարածուած են քո հրաշքներն հզօր:
 

Ե

 
Մեղսոտ կնոջ պէս պատժապարտս ես
Օծման իւղով չէ, որ մօտենում եմ կենսաձիր ոտքիդ,
Կաթիլներն աչքիս գլխիս վարսերով բերելով ընծա, -
Այլ հաւատս անբիծ` իմ բազուկների վերամբարձումով, ստոյգ դաւանմամբ,
Հոգու ողջոյնով եւ փակ շուրթերով երկրպագելով:
Եւ աղբերահոս արցունքներիս հետ խառնելով նաեւ հեծեծանք, ահա,
Բժշկութիւն եմ աղերսում հոգուս:
 

Զ

 
Գոյութիւնն հոգուս` մեղկութեամբ լուծուած եւ քայքայուած է մեղքերով համակ,
Եւ մարմնիս շինուածքը իրենց վրայ վերցնող ոտքերս,
Որոնք քայլում են կաղալով տխեղծ ու խիստ անհաստատ,
Եւ որոնց չարը արգելք է լինում մտնելու ուղիղ -
Դէպի կենսաթիռ պտղաբեր ծառը տանող ճամփի մէջ, -
Զօրացրո՛ւ դարձեալ, ո՜վ ամենազօր, քանզի դո՛ւ միայն կարող ես փրկել:
Քո ստեղծած լեզուս, որով քեզ էի փառաբանում միշտ,
Ամրափակ խցմամբ կապեց, համրացրեց հողմը բանսարկուի:
Զգայուն հոգուդ մեծ ողորմութեամբ,
Ինչպէս բուժեցիր Աւետարանում յիշատակուածին,
Հրաշափառօրէն շնորհիր եւ ի՛նձ Բանդ կենդանի,
Որպէսզի ես էլ խօսեմ անսայթաք:
 

Է

 
Ախտով վարակուած` մեղքի մահիճն եմ ընկել ես, ինչպէս կենդանի մեռեալ.
Ի լուր ողբագին հեծեծանքներիս եւ թշուառութեանն իմ կարեկցելով,
Ո՜վ դու բարերար Որդի Աստծոյ,
Քո օրհնաբանուած աչքերի ցողով ինձ ոտքի՛ հանիր կրկին կենդանի,
Ինչպէս սիրելուդ` անշարժ ու անշունչ մեռելութիւնից:
Ստոյգ անօրէն եմ տարակուսեալ` մեղքի գուբն ընկած.
Ձեռքըդ ինձ տալով, արե՜ւ անստուեր,
Որդիդ բարձրեալի,
Քո ճաճանչափայլ լոյսի՛ն հանիր ինձ:
 

Ը

 
Ինչպէս աղեխարշ թշուառ ճիչերով, մատների տխուր տատանումներով
Կուրծքը ծեծելով, արցունք թափելով, տխրամած դէմքի տուայտանքներով
Իր միամօրիկ որդուն ողբացող Նայինի այրին, -
Ես էլ սրտագին, սաստիկ հեծութեամբ պաղատում եմ քեզ,
Տո՛ւր յուսահատիս քաջալերութիւն քո մխիթարիչ եւ գթոտ խօսքով,
Ասելով եւ ինձ, ո՜վ բարեբանեալ ստեղծիչ աշխարհի,
Թէ` "Մի՛ լար այդպէս սաստիկ ողբալի".
Որպէսզի կրկին կենդանացած այն պատանու հետ,
Որ սփոփեց վիշտն իրեն ծնող մօր,
Ես էլ քեզանով իմ ամենապարտ հոգին ընդունեմ վերանորոգուած:
 

Թ

 
Այսահարութեամբ անզգայացած, դիւալլուկ ու քարակոշկոճ,
Հեղձամղձուկ ու եղկելի, քստմնելի, գիսախռիւ մազերով,
Վայրենադէմ ու ցնորամիտ մարդկանց հետ, որոնց դու ողորմեցիր,
Ես էլ նրանց պէս քեզ պիտի դիմեմ, ամենափրկի՛չ:
Հեռու վանիր դու ապականարար գնդերը չարի մարմնիս խորանից,
Որպէսզի հասնի հոգին քո բարի եւ հանգստանայ այնտեղ վերստին,
Եւ մաքուր շնչով լցնելով մարմինս ու անդամներս`
Զգաստացնես ինձ` խելագարուածիս ամենաթշուառ:
 

Ժ

 
Դժոխաբնակ եւ վտարանդի հոգիների հետ գերուած` նաեւ ես
Արգելափակուած տառապում եմ խիստ:
Փառայեղ ճառագայթը քո ողորմութեան, լոյսդ իմ անձկալի,
Ծագելով վրաս` ինձ պառակտիչի կապերից փրկիր:
Վհատ կերպարանք է առել հոգիս,
Որ գաղտնորոգայթ եւ աներեւոյթ արահետներում մոլորաթափառ`
Գարշ իմ մեղքերով է հիւանդացած:
Իմ` չարագործի թոյնից գոյացած այտուցքներն անտես,
Որդի՛ Աստծոյ,
Քեզ միայն յատուկ քո կարողութեամբ առողջացրու դու գթասիրաբար:
Զանազանակերպ եւ բազմատեսակ ախտերն մահացու,
Որոնցից ամէն մէկն իր առանձին արդիւնքն ունի,
Եւ որ ժանտամատ շառաւիղներով հաստատուած են մեր անօրէն մարմնի մեղկ անդաստանում,
Ամենակալի քո ձեռքով թող որ կորզե՜ս արմատից,
Դու, որ արորով` մեր հոգիների դաշտերն անոպայ մշակում ես միշտ,
Որպէսզի կենաց քո խօսքը յաւէտ արդիւնաւորուի:
 

ԺԱ

 
Եւ քանզի ճարակող քաղցկեղի նման
Յանցանքներիս վէրքն այս իմ բերած օրինակները գերազանցեց,
Եւ ախտն ամբողջովին անդամներիս մէջ տարածուեց, -
Չիք սպեղանի, ինչպէս Իսրայէլին, որ դրուի անչափ իմ խարանների վրայ,
Ազդրերիս խարսխից մինչեւ ծայրն իմ անդամների կառուցուածքի`
Չի մնացել մի տեղ լիովին առողջ եւ բժշկելի:
Իսկ դու, ողորմա՜ծ, բարերար, օրհնեալ եւ երկայնամիտ թագաւոր անմահ,
Լսիր վշտահար սրտիս խղճալի պաղատանքներն այս,
Որ դառնահառաչ քեզ եմ ուղերձում իմ նեղութեան մէջ,
Տէ՛ր ամենակալ:
 

ԲԱՆ ԺԹ ՍՐՏԻ ԽՈՐՔԵՐԻՑ ԽՕՍՔ ԱՍՏԾՈՅ ՀԵՏ

Ա

 
Ով դու, բարի կեանքի յուսատու ամենահայեաց տեսողութիւն,
Ուշք դիր ցաւագնած հոգուս հեծեծանքների բարձրաձայն աղաղակին,
Անհա՜ս մեծութիւն, անուն ահաւոր, բարբառ կենդանի,
Լուր ցանկալի, ճաշակ ախորժելի, կոչումն պաշտելի,
Բարութիւն խոստովանելի, ազդումն խնկելի,
Դաւանելի իսկութիւն, էութիւն փառատրելի, գոյութիւն օրհնաբանելի,
Ո՜վ դու Տէր Յիսուս, Հօրդ հետ գովուած ու երկրպագուած
Եւ սուրբ հոգուդ հետ բարձրացած ու հռչակուած,
Որ մարմնացար մեզ պէս ու մեզ համար,
Որպէսզի մեզ էլ անես քեզ համար ու քեզ նման,
Լոյս ամենայնի, համակ ողորմած, հզօր երկնային:
Եւ այժմ քայքայուած ու խորտակուած անօթն իմ հողեղէն
Աստուածօրէն հրաշակերտելով, աղաչում եմ, գթա՛ծ, նորոգիր նորէն:
Մեղքերով հնացած պատկերն իմ` քո ինձ տուած,
Հալելով կրկին քուրաների մէջ խօսքիդ կայծակով`
Պաղատում եմ քեզ, ձուլի՛ր վերստին:
Հոգիս պահպանող մարմնիս խորանի շինուածքը խախտուած` հանգստարանը քո,
Աղաչում եմ, ո՜վ բարերար, մաքրագործիր քեզ ի բնակութիւն:
Իմ չար գործերի փոխարէն մի՛ հատուցիր նոյնը դու ինձ:
Արբած եմ ես, բայց ոչ թէ գինով, ինչպէս մարգարէն է ասում.
Թափիր հրամանով քո ազատարար, ամենակեցո՛յց,
Մահուան բաժակիս թմրեցնող մրուրն անօրէնութեան,
Որ բաժակդ ես չքամեմ վերջին օրը հատուցման:
 

Բ

 
Արդար ես դու իրաւունքիդ մէջ եւ յաղթող` քո դատաստանում.
Թէ մատնես մահուան` ճշմարիտն արած կլինես.
Թէ դատապարտես, այստեղից սկսելով կշտամբութիւնդ տանջողական` հատուցում է ճիշտ
Թէ անդունդների խորքերը սուզես,
Թէ կենդանութեան շարժումները դադարեցնես,
Թէ զօրութիւնն իմ խօսքի ունայնացնես,
Թէ պատուհաններն աչքերիս ստուերացնես,
Թէ կեանքի ճաշակն ինձնից հետ առնես,
Թէ ընդհանրական կերակրից ինձ զրկես,
Թէ օրերիս երկարութիւնը կարճացնես,
Թէ իջնող քաղցր ցողի հետ մէկտեղ վերից հուր թափես,
Թէ խօսքդ լսելուց ինձ քաղցած թողնես,
Թէ ականջներիս դռները խցես,
Թէ շնորհիդ պատկերն ինձանից կտրես,
Թէ ոտքիս տակի հողը սարսես,
Թէ ինձ անձկալի քո լոյսից հանես,
Թէ այս աշխարհից ինձ բոլորովին դու դուրս վտարես,
Թէ հրաբորբոք փայլատակումով ինձ ահաբեկես,
Թէ անբուժելի ցաւերով պատժես,
Թէ ինձ չարչարող դեւերին մատնես,
Թէ ցասման հողմով ինձ հեռու քշես,
Եւ թէ ուրիշ նոր չարչարանքների գործիքներ կազմես -
Տարտարոսից վատ եւ գեհենից էլ աւելի սաստիկ,
Աւելի թունոտ, քան թէ որդերը, եւ քան խաւարը տարակուսելի
Եւ երկիւղալի` խորխորատից էլ, եւ ողորմելի` մերկութիւնը քան, -
Ես ինքս անձամբ վկայում եմ, թէ արժանի եմ խիստ այդ բոլորին:
 

Գ

 
Եւ քանզի մեղքերս նման են իրար,
Ուրեմն եւ նրանց հատուցումներն էլ պէտք է որ նման լինեն իրարու,
Իբրեւ միմեանց պատկերակից, միատեսակ եւ զուգակշիռ,
Այս հասկացողութեան կրողներն են,
Ուստի կարեւոր է խոստովանել եւ քողը վերցնել նրանց երեսի,
Որպէսզի տեսնի փնտրողը նրան եւ ծանօթանայ,
Քանի որ ջերմ սիրով չմօտեցայ ես ընկերոջս կարիքներին,
Իրաւացի է, որ առաջին իսկ վտանգի պահին սառեմ տագնապած:
Եւ որովհետեւ ես չսանձեցի ցանկութիւններս ապերասան,
Ուստի եղկելուս արժանի է, որ կրում եմ կիզումն անզովանալի:
Եւ քանի որ ես չսիրեցի աւետիսը լոյսիդ`
Արդար է, որ ես կորստեան մէգի թանձր խաւարում խարխափեմ մոլորագնաց:
Եւ քանզի խտրութիւն չդրի մանր ու մունր յանցանքների միջեւ, համարելով նրանք անվնասակար,
Զազիր զեռունների խայթումներից խոցոտւում եմ արդ արժանապէս:
Եւ քանի որ ես ձեռք չերկարեցի վտանգի մէջ վշտակրին օգնելու,
Տեղին է, որ գարշ ապականութեան գուբին մատնուեմ:
 

Դ

 
Եւ արդ, ո՛չ աստուածային քո գանձերից` չարիք,
Ո՛չ քո լոյսի շողերից` խաւար,
Եւ ոչ էլ քեզ ապաւինելուց սայթաքումներ առաջ կգան,
Այլ ես ինքս` կորստեան որդիս գտայ այս բոլորը:
Բազում անօրէն մեղքերս են, որոնք նիւթեցին այսքան բարկութիւն:
Մոլորեցուցիչ իշխանի կամքին հնազանդելով` նրան թողի ես քո տեղն իսկական,
Ըստ Գրքի յանդիմանութեան:
 

Ե

 
Եւ քանզի յայտնի դարձաւ մարմնիս անդամների գաղտնիքն ու խայտառակութիւնը,
Եւ երեսիս ընկաւ անվայելուչ ստուերն ամօթանքիս, ըստ մարգարէի առակի,
Ինձ բոլորովին տգեղացնելով` մերկ, խայտառակուած պոռնիկի նման, -
Ծագիր իմ մէջ լոյսը քաւութեան, երկնաւո՛ր արքա,
Որպէսզի թոթափելով մեղքերիս փոշին,
Աւետեաց ձայնը լսած,
Բաբելոնից ետ դարձողների պէս,
Հողից վեր կենալով` վերստին նստեմ,
Եւ անսասան` յոյսիդ ամրութեանը հիմնուելով, ինչպէս Եսային է ասել,
Նախնի մաքրութեամբ հագնեմքո բազկի զօրութիւնը կարող,
Քո քաղցր փառքի մեծութեան համար եւ աստուածութեանդ ամենապարգեւ,
Օրհնեա՜լ յաւիտեանս. ամէն:
 

ԲԱՆ Ի ՍՐՏԻ ԽՈՐՔԵՐԻՑ ԽՕՍՔ ԱՍՏԾՈՅ ՀԵՏ

Ա

 
Տէ՜ր անոխակալ եւ երկայնամիտ, ներող, բարեգութ, հզօր, ողորմած,
Ահա՛ ճշմարիտ են քո գործերը եւ դատաստաններդ խոստովանուած,
Եւ որոշումներդ վկայուած են, ո՜վ ծածկութիւնների տեսանո՛ղ:
Երեք երջանկայիշատակ երիտասարդների հետ,
Որոնք կիզանուտ բոցով փորձուեցին ու չվնասուեցին Բաբելոնի մէջ,
Նրանց թախծալից ե՜րգն եմ հառաչում. -
"Ես մեղանչեցի եւ անօրէն դարձա,
Ապստամբուեցի եւ պատուերներին քո չանսացի":
Մաքուր լինելով հանդերձ` այսպէս գոչեցին նրանք խոստովանաբար,
Իսկ ես, որ իսպառ մահապարտ եմ մի,
Ձայնակցելով նրանց այդ ողբերին,
Այս ողբերգութեանս դեռ ուրիշնե՜ր էլ պիտի աւելացնեմ ես` ամէն բանով մահապարտս,
Դանիելի հետ` երանելի եւ սուրբ մարգարէի,
Որը հարազատ ազգական էր քեզ եւ Հուդայի տան ընտիր շառաւիղ,
Նրա հաճելի եւ նուիրական պաղատանքների խօսքերն առնելով`
Իմ պատժապարտի հեծեծանքներով դեռ ուրիշնե՜ր էլ պիտի կրկնեմ ես:
 

Բ

 
Գիտակցելով մէկտեղ` անպատշաճ ընթացք ունեցայ,
Զարտուղելով շարունակ եւ դժնդակօրէն սխալուելով.
Եւ այսպէս` մեղանչեցի ես ամէն բանի մէջ, ամէն եղանակով:
Կամքիդ որոշակի սահմանից ես ի դուրս սլացայ,
Որ եւ իսկական օրինակ է մի անմաքուր անօրէնութեան:
Անչափելի չարիքներն յաճախակի կրկնելով` իրենց լրումին հասցրի,
Ինչ որ ճշգրիտ մի պատկեր է յանցաւորութեան:
Սպառնացիր` չզարհուրեցի, խրատեցիր ինձ, եւ չանսացի,
Որ յայտնի նշան է ըմբոստութեան:
 

Գ

 
Արդարութիւն յարդարեցիր քեզ, ո՜վ բարերար,
Եւ ինձ` պատրաստեցիր ամօթ ու պատկառանք:
Քեզ` փառք վայելչական եւ ինձ` նախատինք յարմարաւոր.
Քեզ` քաղցր յիշատակ եւ ինձ` մաղձ քացախեալ վերջում.
Քեզ` անլռելի բարեբանութիւն եւ ինձ` ողբ ու կոծ.
Քեզ` օրհներգութիւն խնկելի եւ ինձ` մերժումն ի բաց.
Քեզ` իրաւունք բազմարժան եւ ինձ` ամենավարան պատասխանատւութիւն.
Քեզ` փառք անճառ գովեստներով եւ ինձ` մոխիր լիզելու անարգական պատիժ:
 

Դ

 
Արդ, ընդունեցիր դու, ո՜վ անկշիռ սահման ընտիր բարութեանց,
Քոյիններից վեր առար կնդրուկներ ախորժանուշ` քեզ համապատասխան,
Իսկ ես ստացայ այստեղ բազում պարսաւանքներ սրանց դիմաց` կրկնակի բարդութեամբ:
Եթէ անբիծներն յանձն էին առնում այսպէս աղօթել,
Իսկ ես պարսաւի ի՜նչպիսի տողեր հիւսեմ ինձ համար,
Երբ քան բոլոր դժնաբարոներն առաւել վրիպեցի:
Անառակ ընթացքովն իմ ես մոլորուեցի որպէս վայրենամիտ,
Եւ հանդգնեցի իմ շրթունքներով երկրաւոր խօսքեր բարբառել:
Մոլի դարձայ անկասելի կերպով ամօթալի գործերի մէջ,
Փքուեցի եւ վերացայ ես, որ փոքր-ինչ ժամանակից յետոյ մահուան հողն եմ իջնելու.
Գոռոզացայ եւ բարձրամտեցի ես, որ տէրն իսկ չեմ հոգուս գրաւական եղող շնչառութեանը:
 

Ե

 
Ամբարտաւանացայ՜ փոշիս շնչաւոր,
Ամբարհաւաճեցի կաւս ձայնաւոր,
Հպարտացայ հողս անգոսնելի,
Դէպի վեր ելայ մոխիրս մերժելի,
Բազուկ բարձրացրի` բաժակս փշրելի:
Տարածուեցի առաւել, քան իբր վեհ,
Եւ իբրեւ հետ մղուած` դարձեալ ինքս իմ մէջ ամփոփուեցի:
Բարկութեան բոցով ցոլացա` տիղմս բանաւոր:
Իբրեւ անմեռ մի` մեծամտեցի, ես, որ չորքոտանիների հետ մահից եմ կառչած:
Այս կեանքի սիրոյն բացի գիրկս ես եւ դէմքիս փոխարէն քեզ թիկունք դարձրի.
Մտքիս թեւերով մութ խորհուրդների միջից սլացայ.
Անարատ հոգիս մարմնիս փափկութեամբ յաւէտ հիւծեցի.
Զօրութիւնն իմ աջ կողմի տկարացրի,
Իսկ ձախակողմիս ուժգնութիւն տալով` յաղթեցի նրան:
Հոգածութիւնդ իսկ տեսայ ինձ համար, – որն այստեղ գրել անկարող եմ ես, ու չպատկառեցի.
 

Զ

 
Վայրի հաւքի պէս սլացայ դէպի սովորութիւնն իմ վաղեմի,
Ինչպէս Ովսէէն Եփրեմի վերաբերեալ է ասել:
Աղօթավայրում ես այս կենցաղի զբաղումներով շրջանակուեցի.
Մտքիս երիվարը բանականութեան երասանակով ոտքի չհանեցի:
Հին չարութիւնների վրայ ես ինքս նորերն ստեղծեցի,
Եւ, ինչպէս Յոբն է ասում, անտանելի ծանր անուրներն ինձ վրայ ես ինքս ծանրացրի:
Ինքս ինձ սփածանելի արի անկարկատելի, ըստ Երեմիայի.
Եւ առակողի խօսքի համաձայն,
Անունն անգրելի մի վիժուածի պէս` մարդահամարից ջնջուեցի,
Եւ ըստ Եսայու` դաշտանաւորի զգեստի նման զազրելի դարձա:
Որպէս թրծուած խեցեղէն աման` աննորոգելի կերպով փշրուեցի:
Եդովմին ուղղած մարգարէական մեղադրանքների համաձայն, ե՛ս էլ
Անօրէնութեան սատակիչ չորրորդ չափն իմ ինձ պատրաստեցի:
Եւ սո՞ւտ կլինի, որ աւելացնեմ ես այդ բոլորին,
Թէ Մողոքի դիւանուէր վրանն անգամ առայ ես` դժոխքը ժառանգելու համար:
Երկնայինը լքած` ես ինքս էլ ձեւակերպեցի խայտառակ պատկերն Ռեփանի աստղի,
Որն Իսրայէլից պաշտուեց Սինայում:
 

Է

 
Եւ արդ, քանզի զրկուեցի ես նախկին շնորհի համարձակութիւնից,
Ելայ նրանից, հեռացայ դարձեալ եւ բաժանուեցի,
Եւ անպատուաստելի կերպով կտրուեցի, -
Ընդունի՛ր ինձ, Տէր, հոգուդ պատկերով կերպարանելով ինձ կրկին անգամ,
Ինձ, որ անարժան եմ ապրելու իբրեւ մահապարտ եւ չարագործ,
Իբրեւ ամօթահար ու ոտքի կոխան եղած բանսարկուի կողմից,
Որպէս անբժշկելի մանրուած,
Որպէս մահուան յատակը հասած,
Որպէս գարշելի դարձած,
Որպէս կոչումիդ խոտան համարուած,
Որպէս միանգամայն կորստեան մատնուած,
Որպէս դեգերեալ, որպէս վտարուած,
Որպէս տարակուսեալ, որպէս թշուառացած,
Որպէս վհատեալ, որպէս կործանուած,
Որպէս խորտակուած, որպէս կոտրուած,
Որպէս թախծոտուած, որպէս խիստ տրտմած,
Որպէս թշնամանուած:
 

Ը

 
Իսկ նայելով վրաս, գթա՜ծ, մարդասէր, հզօր,
Ինչպէս նաեւ աղերսական այս խօսքերիս`
Ընդունիր ինձ դարձեալ որպէս զղջացած, որպէս խոստովանուած,
Որպէս ոտքիդ դիմած, որպէս ապաշխարած:
Դու, որ կշռում ես, չափում ու համարում մեծ`
Հառաչանքն հոգու, ձայնն հեծող շնչի,
Կսկիծը շուրթերի, ցամաքելը լեզուի, տխրութիւնը դէմքի,
Կամքը խորհուրդների եւ յօժարութիւնը սրտի խորքերից.
Դու, որ փրկութիւնն ես հոգիների
Եւ տեսնում ես չգործուածները,
Ստեղծիչն ես բոլորի եւ աներեւոյթ վէրքերի բժիշկ,
Պաշտպանն ես քեզ յուսացողների
Եւ բարեխնամ տէր ամենեցուն`
Ամէն բանի մէջ քեզ փա՜ռք յաւիտեան. ամէն:
 

ԲԱՆ ԻԱ ՍՐՏԻ ԽՈՐՔԵՐԻՑ ԽՕՍՔ ԱՍՏԾՈՅ ՀԵՏ

Ա

 
Եւ քանի որ ես ինքս ինձ անձամբ մատնեցի մահուան իմ ինքնագրութեամբ,
Ու չկանգնեցի երբէք ինչպէս մարդ` ոտքի,
Ոչ էլ ստացայ սիրտ բանականի,
Գրքի համաձայն,
Չթողի նախկին մեղանչումներն իմ ու չփոխուեցի,
Չընթացայ ուղիղ ճանապարհով ես, -
Ինչո՞ւ խաւարի հետքերը խոտոր ցոյց չտամ ես այս խօսքիս սկզբում:
Ուստի նախընթաց խօսքերի իմաստն ու ձեւն անփոփոխ պահելով, այստեղ,
Ըստ այդմ պիտի ես խոստովանեմ
Մնացած բոլոր չարութիւններս` յաջորդ տողերով: