Читать книгу: «АСАРЛАР ТЎПЛАМИ (3-жилд)», страница 2

ИНСОНЛАРКИ…

 
Инсонларки, тириклик даъвосида
        бир бахс бўлолмадилар,
Инсонлигу комронлик баҳосида
        бир дарс бўлолмадилар.
 
 
Умр бўйи арз қилдилару
        араз қилдилар, валек
Бировларнинг арзи ҳоли баҳосида
        бир арз бўлолмадилар.
 
 
Риёю ғараз йўлида, нафс йўлида
        тулкию бўри бўлиб,
Дариғким, ор-номус асносида
        шер, йўлбарс бўлолмадилар.
 
 
Ҳамма нарсани кўрдилару,
        ҳамма нарсани қурдилару, бироқ
Элу юртнинг бунёди биносида
        бир хас бўлолмадилар.
 
 
Нечун бу баҳс-мунозара,
        ўйлаб қара, улардин на чора –
Инсонларки, тириклик даъвосида
        бир баҳс бўлолмадилар.
 
 
Ҳамма нарсадан юлдилару,
        ҳамма нарсага тўлдилару, яна
Ҳамма нарса бўлдилару дунёсида,
        Шахс бўлолмадилар.
 

2005

АҲМАД ФЕРМЕР

 
Аҳмад фермер деганлари Деновдадир,
Ҳар бир куни меҳнат билан синовдадир,
– Бойлик нима? – дейди фермер. – Қўлнинг кири,
Бугун сенда, эрта эса бировдадир.
Жийрон отдай учқур умр ўтаверар,
Яхшилик қил, токи қўлинг жиловдадир.
 
 
Саҳар туриб даласида ўйлар сурар,
Ҳар ғўзанинг ниҳолида бўйлар кўрар,
Куй-қўшиғи унинг – тарғил, говмишлари,
Қўйларининг кўзида ҳам тўйлар кўрар.
Ўзи учун кошоналар солмади у,
Қурса фақат болаларга уйлар қурар.
 
 
Тошканда ҳам ном қозонган пишлоқлари,
Яшнаб борар униб-ўсган қишлоқлари.
Болакайлар, қўзиларга тўлсин дейди,
Она юртнинг қирларию қирғоқлари.
Аҳмад фермер бу дунёда кам ухлайди,
Зар бўлгайдир шунинг учун тупроқлари.
 
 
Тойчоқ бўлиб кезиб юрган чоғим Ватан,
Йироқ тушсам – соғинчим, титроғим, Ватан.
Боболарим синггиб кетган муқаддас ер,
Осмон десам, кўксимдаги тоғим, Ватан.
Токи шундай фарзандларинг заҳмат чеккай,
Завол билмас, мангу сўлмас боғим, Ватан.
 
 
Аҳмад фермер деганлари Деновдадир,
Ҳар бир куни меҳнат билан синовдадир,
– Бойлик нима? – дейди фермер. – Қўлнинг кири,
Бугун сенда, эрта эса бировдадир.
Жийрон отдай учқур умр ўтаверар,
Яхшилик қил, токи қўлинг жиловдадир.
 

2004

БЕВАФОЛИК

 
Кўзни кўзнинг зиёсига вафоси йўқ,
Зиёсининг қаросига вафоси йўқ.
 
 
Ўсма кетар, эгма қошлар қариб қолгай,
Икки қошнинг ўз “ё”сига вафоси йўқ.
 
 
Хинолари ташлаб кетгай тирноғини,
Тирноғининг хиносига вафоси йўқ.
 
 
Гул тўкилар, хазон бўлар, баҳорининг
Гулнинг қадди раъносига вафоси йўқ.
 
 
Вафо истаб ёт йўлларга кетгай кўнгил,
Кўнгилнинг ўз садосига вафоси йўқ.
 
 
Бир дўст учун қонлар ютар бир умр дўст,
Дўстни дўстнинг вафосига вафоси йўқ.
 
 
Инсон токи бино бўлмиш, бино қурмиш,
Биносининг биносига вафоси йўқ.
 
 
Бутун умр дунё йиғар, лек умрининг
Йиққан молу дунёсига вафоси йўқ.
 
 
Ҳаёт йўлин меҳнатлари, жафоси кўп,
Бироқ нечун давосига вафоси йўқ?
 
 
Султонлари султонини сотган дунё,
Гадосининг гадосига вафоси йўқ.
 
 
Суқротини ейди охир суқротлари,
Синосининг Синосига вафоси йўқ.
 
 
Диёнатнинг уйи куйиб кетгай, агар
Муллосининг дуосига вафоси йўқ.
 
 
Қай шоирким, бобосига ихлоси йўқ,
Навоийнинг навосига вафоси йўқ.
 
 
“Вафо” сўзин ўзгартириб ёзаверар,
Даврнинг ўз имлосига вафоси йўқ.
 
 
У не янглиғ халқ бўлгайдир, миллат бўлгай,
Элнингки ўз пешвосига вафоси йўқ?
 
 
Биз Ватанни она деймиз, лекин нечун
Фарзандининг оносига вафоси йўқ?
 
 
Бандасидан кутмагилким, бандасинким
Ўз яратган Худосига вафоси йўқ.
 

2005

ФАХРИЙЛАР

 
Тортган заҳматингиз юкдир дилларда,
Кўрган умрингиздан ҳеч тонмадингиз.
Ёшлигингиз кечди олов йилларда,
Танклар ёниб кетди,
Сиз ёнмадингиз.
 
 
Бугун чой ўрнига хотира дамлаб,
Яшарсиз гоҳ шодон,
Ғамгинсиз гоҳо,
Саксон ёшли ўсмир Матёқуб домла,
Саксон яшар бола Назармат бобо.
 

9.05.2005.

450 000 ЛОЛА

Иккинчи жаҳон урушида ҳалок бўлган

ўзбек ўғлонлари хотирасига

 
Ўтар давру давронлар,
Ўтгай алам, ғам, нола.
Ёт элларда сочилган
Тўрт юз эллик минг лола.
 
 
Тўрт юз эллик минг лола –
Ўзбекнинг болалари.
Бўстонидан айрилган
Ғунчаси, лолалари.
 
 
Кўз олдингга келтирсанг
Бўйларию кўз-қошин.
Тўрт юз эллик минг лола –
Кўкрагида қўрғошин.
 
 
Ҳар кўклам кўкка етар
Тўрт юз эллик минг нолам.
Ёт элларда ётибди
Тўрт юз эллик минг болам.
 
 
Ўз кўчамдан хайрлашиб
Кетган чангу ғуборим.
Менинг тўрт юз эллик минг
Хазон бўлган баҳорим.
 
 
Майса қоплар қирларни,
Еру осмон нурланар.
Сиз – кетган турналарсиз,
Сиз – қайтмаган турналар.
 
 
Хотира майдонида
Тошга айланган тонг бор.
Тўрт юз эллик минг ном бор,
Тўрт юз эллик минг бонг бор.
 
 
Ўтар давру давронлар,
Эскирмагай хотира.
Осмондай зангордир у,
Лола янглиғ бокира.
 
 
Ер юзининг гуллари
Элларнинг ноласидир.
Тўрт юз эллик минг лола –
Ўзбекнинг боласидир.
 

2005

МЕҲНАТ

 
Ердаги ҳар чумолининг
   Сирдошидай ишлаш керак.
Далаларда сингилларнинг
   Бардошидай ишлаш керак.
Ишлаш керак, она юртнинг
   Қуёшидай ишлаш керак.
Ҳеч бўлмаса шу қуёшнинг
   Қардошидай ишлаш керак.
Майсасию бошоғининг
   Тилдошидай ишлаш керак.
Дарёси ҳам тупроғининг
   Дилдошидай ишлаш керак.
Давру замоннинг эркаси,
   Ҳар бир дилбанд – юрт эртаси.
Ҳар бир фарзанд – юрт эгаси,
   Юртбошидай ишлаш керак!
 

2005

УСТОЗ

 
Доим янграб турсин шеър ила ғазал,
Давру замонимдан қайирма, Худо.
Ҳамма ҳам яшасин, фақат энг аввал
Мени устозимдан айирма, Худо.
 
 
Махкам қил эзгулик чегараларин,
Ғамга чулғамагин теваракларин.
Асрагин гулдайин невараларин,
Мени устозимдан айирма, Худо.
 
 
У дилларда яшар, ўзи – дилпора,
Тоғдек улуғ, бироқ хасдан бечора.
Бу зорим сенга ҳам етсайди зора,
Мени устозимдан айирма, Худо
 
 
Бир буюк, дир даҳшат шоирчалар бор,
Бир-бирин қовуриб ейишга тайёр.
Уларга ҳеч кимни қилма гирифтор,
Мени устозимдан айирма, Худо.
 
 
Эсиз шеър ёзолмай юрган пайтларим,
Сувга оқиб кетди қанча дардларим.
Ўтди не-не дўст-ёр, мард, номардларим,
Мени устозимдан айирма, Худо.
 
 
Ҳасрат майи тўла бир пиёладир,
Бағри қизғиш, юзи сарғиш лоладир,
Етмиш ёшга бораётган боладир,
Мени устозимдан айирма, Худо.
 
 
Менинг энг беғубор чоғларим кетган,
Яшил адирларим, боғларим кетган.
Қанчалар суянган тоғларим кетган,
Мени устозимдан айирма, Худо.
 
 
Сўз қадрин, туз қадрин билиб юрдимми?
Бир зум имтиҳонсиз умр кўрдимми?
Паноҳингга олгин элим, юртимни,
Мени устозимдан айирма, Худо.
 
 
Одамзот авзойи ўзингга маълум,
Бир умр яшаб ҳам олмагай таълим.
Отадан сўнг турар ахир муаллим,
Мени устозимдан айирма, Худо.
 

2005

ТЕМИР ЙЎЛЛАР

 
Ҳаёт катта йўлга ўхшайди,
Айланади бир умр йўллар.
Уфқларга умид тўшайди
Темир йўллар, бу темир йўллар.
 
 
Қайга элтди пахтаю донин
Шунча йиллар, у темир йиллар?
Юксалтирар ўзбекнинг шонин
Темир йўллар, бу темир йўллар.
 
 
Кўприклар ҳам дилларга ўхшар,
Эл қалбидай дарёлар, кўллар.
Тилакларга, йилларга ўхшар
Темир йўллар, бу темир йўллар.
 
 
Бир зумгина чайқалиб қолди
Ота макон – қирларим, чўллар.
Осмонларни ёнига олди
Темир йўллар, бу темир йўллар.
 
 
Сизни ҳасад нечун маҳв этар,
Кўмир диллар, эҳ кўмир диллар?
Ниятларни манзилга элтар
Темир йўллар, бу темир йўллар.
 
 
Дунё гоҳо бизга қайрилмай,
Эзгуликни тиллога пуллар.
Ор-номусдай кетар айрилмай
Темир йўллар, бу темир йўллар.
 
 
Ким қад тиклаб оламга боқди,
Бағри тўла орзулар, гуллар.
Мақсадларга чечаклар тақди
Темир йўллар, бу темир йўллар.
 
 
Ҳар манзил – бир тенгсиз жаҳондир,
Ўтаверар бу умр – йўллар.
Мангуликка қадар равондир
Темир йўллар, бу темир йўллар.
 

2005

ФИЛФАКНИНГ ҲИЛОЛАСИ

 
Елкангда шамоллару
Сочларнинг шалоласи.
Қайга шошаётирсан,
Филфакнинг Ҳилоласи?
 
 
Қошу кўзинг, юзларинг
Балоғат сулоласи.
Қайга шошаётирсан,
Филфакнинг Ҳилоласи?
 
 
Достон аро саҳрода
Мажнун бўзлар: о, Лайли!
Филфакнинг Ҳилоласи,
Лайли сенми ё Лайли?
 
 
Ойлар ўтар онлардай,
Баҳору ёз қиш бўлар.
Сенинг ҳижрон дарсида
Баҳоларинг “беш” бўлар.
 
 
Азал қийин савдодир
Бир сочу дил толаси.
Неларни ўйлаб қолдинг,
Филфакнинг Ҳилоласи?
 
 
Бу дунёда чин гулга
Чин бахту чин илҳақ йўқ.
Уйғонасан бир тунда:
Филфак қани? Филфак йўқ!
 
 
Атиргулларда – шабнам,
Ҳаёт ранглар алмашар.
Киприкларинг нечун нам –
Тушунмайди олмошлар!
 

1982, 2004

БУҒДОЙЗОРЛАРИМ

Фермер Гулбаҳор Муродовага

 
Бир парча нонига қаноат қилган,
Буғдой бошоғидан синоат қилган.
Элим бор, юртим бор – номус, орларим,
Олтин далаларим – буғдойзорларим.
 
 
Саҳар юлдузлардан тақиб маржонлар,
Дашту қирларимда отгайдир тонглар.
Жимирлаб кетгайдир кўнгил торларим,
Жимирлаб турсалар буғдойзорларим.
 
 
Тупроқнинг ишида эрта-индин йўқ,
Қишдан ғимирласанг – ёзда кўнглинг тўқ.
Яшил, олачалпоқ, азиз қорларим,
Қишда ҳам кўкламим – буғдойзорларим.
 
 
Ердаги донни ҳам эгилиб тердинг,
Сен буни ризқ билан насиба дединг.
Деҳқоним – заҳматкаш бургут, сорларим,
Кенг ёйган қанотинг – буғдойзорларим.
 
 
Эртан ҳаммаёқни қоплар гул, чечак,
Ниш урган ҳар майса у – бир келажак.
Фермер бўлиб чиқса гулбаҳорларим,
Сиз яшнаб кетгайсиз, буғдойзорларим.
 
 
Қўлинг буғдойрангдир, юзинг – буғдойранг,
Пайкаллар қўйнида бу нечук жаранг –
Кулгингдан уйғонди эл, диёрларим,
Янграб силкиндилар буғдойзорларим.
 
 
Бу юрт нон ислидир, бу юрт – буғдойбўй,
Гулбаҳор, менга ҳам кўк чойингдан қуй!
Ёзилсин дилдаги бор хуморларим,
Менинг акам, синглим – буғдойзорларим.
 
 
Бир хас-сомонинг ҳам жонимга пайванд,
Сен менга онасан, мен сенга – фарзанд.
Мени катта қилган чанг-ғуборларим,
Эй ота маконим, буғдойзорларим.
 

2005

ЖАЙҲУН ШАМОЛЛАРИ

Ибройим оғага

 
Соғинчларин изҳоридай
  Очилдилар жамоллари,
Гул қизларнинг ифоридай
  Эсар Жайҳун шамоллари.
 
 
Қатлам-қатлам қалб ерлардан,
  Қалъалардай алп диллардан,
Муҳаббат исли эллардан
  Эсар Жайҳун шамоллари.
 
 
Навоийда – “Наҳр ул ҳаёт”,
  Берунийни берган Қиёт.
Қорақалпоқдан то Ҳирот
  Эсар Жайҳун шамоллари.
 
 
Оқар дунё турган қадар,
  Бир кафт қуми – дур, ганж қадар.
Термиздан то Урганч қадар
  Эсар Жайҳун шамоллари.
 
 
О, она юрт, тупроқларинг,
  Термизийлар, Куброларинг –
Мангу уйғоқ дарёларинг,
  Эсар Жайҳун шамоллари.
 
 
Комилжон ҳам Отажондир,
  Санъат тонги отган жойдир.
Ҳар сабоси – оҳанг, жондир,
  Эсар Жайҳун шамоллари.
 
 
Эл-юрт ўсар – диллар ўсар,
  Еллар эсар, гуллар ўсар.
Биз кетармиз – йиллар эсар,
  Эсар Жайҳун шамоллари.
 
 
Тинмас умр сафосидай,
  Қутлуғ ҳаёт навосидай,
Мангу Ватан ҳавосидай
  Эсар Жайҳун шамоллари.
 

2005

ДЎРМОНДАГИ ҲАҚҚУШ

 
Фасллар кетдилар – ёзу қиш, кўклам,
Умрлар ўтдилар – рўёми ё туш.
Фақат кимларнидир чақириб, йўқлаб,
Бўзлаб қолаверди бунда бир ҳаққуш.
 
 
Баъзан ёлғиз қушга ўхшармикан руҳ,
Ўзининг тилида айлаб гуфторни –
Тунлар зору нолон йўқлармикан у
Абдулла Қаҳҳор ё Асқад Мухторни.
 

2005

ШИРИНЛИК СЕВГИ

 
Лаблари бор асал каби,
Тилларида боллари бор.
Икки кишмиш майиздайин
Икки қора холлари бор.
 
 
Кулгусини қандолатдай
Назр бериб кетар бу қиз.
Тезроқ егин, шоколатдай
Ҳозир эриб кетар бу қиз.
 

2005

ОДАМЗОТ

 
Қанча сурувларни одамзот еди,
Барра ширвозларни еди одамзот.
Семиз қўчқорларнинг бошига етди,
Айтинг, қай манзилга келди одамзот?
 
 
Туриб илик ейди,
Гўшт ейди ухлаб,
Зарра парвоси йўқ китобга, куйга.
Ҳозир у ётибди қорнини силаб,
Ўзи ҳам айланиб қолганми қўйга?..
 

2004

СИЙМТАН БОЙВУЧА

(Ҳазил)

 
Қадду қоматингга ғоят ярашган
Зарбоф кўйлагингда ҳамма нарса бор.
Унда ёқаю енг бир жой талашган,
Ундан уфуради севги ва баҳор.
 
 
Сенга етишсайди – ёришиб олам,
Ғариб уйгинаси нурга тўларди.
Шу бир кўйлагингга “уйлансайди” ҳам
Бир камбағал йигит бахтли бўларди.
 

2005

НУҚТАИ НАЗАР

 
Ватан надир –
Шоҳ шоирини
Соғинчда йиғлатган бир қовунидир.
Шоир кимдир –
Мир Алишер бобонинг
Биринчи ва мангу муовинидир.
Шеър гарчи шоирнинг кўксида ёнган,
Бўғзини куйдирган олов унидир.
Шеърият – гул эмас, чечакмас, асли
Руҳ ва кўнгилларнинг кир совунидир.
 

2005

“ИЛТИМОС, СУЯНМАНГИЗ”

 
Илтимос, суянмангиз.
  Сўзларнинг ҳурматини
Сақлангу сансираманг.
Елкалари яғирдир,
  Сизмас, унга оғирдир.
Илтимос, суянмангиз,
  Дунёнгиз ҳансираган.
 
 
Илтимос, суянмангиз,
  отангиз ҳолдан тойган,
У сизни суйиб, суяб
  еткизди камолотга.
Бирор зот қолмаганда,
  одамзот қолмаганда,
Мозорларга ёш тўкинг,
  суянманг жаҳолатга.
 
 
Ниш чиқарган куртаклар
  ғўраларга айланар,
Бирга ўсган жўралар
  тўраларга айланар.
«Дўстлик бору дўстлар йўқ»².
  Дош беринг, куйинмангиз,
Душманга ҳам суянманг,
  дўстга ҳам суянмангиз.
 
 
Йиллар бўяр бошларни
  тирикликнинг қорига,
Қайғу келса – ғам чекманг,
  бахтига – суюнмангиз.
Илтимос, суянмангиз
  қаллобларнинг зўрига,
Каззобларнинг зарига,
  илтимос, суянмангиз.
 
 
Мардлик бору мардлар йўқ.
  Рост келган оятларда,
Мардларга ҳам суянманг,
  суянманг номардларга.
 
 
Инсонлари паст кетса
  муттаҳам бу дунёнинг,
Бобораҳим Машрабнинг
  бир сатрига суянинг.
 
 
Разолатнинг қўлини
  доллартўра ҳалоллар,
Нокасларда ранг бўлмас
  қанчалар бўянмангиз.
Менинг гул чаманимга
  керак эмас даллоллар,
Илтимос, суянмангиз!
 
 
Ҳаёт надир – бир умр
  айрилмоқ ҳам куйинмоқ,
Шоҳ Бобур айтгандайин
  ўз қалбингга суянмоқ.
Баъзан иши тушмишдир
  тўнғизларга туянинг,
Майсаларга суянинг,
  қўнғизларга суянинг.
 
 
Бу юртнинг кеча-кундуз
  далалари бедордир,
Кетмонларга суянган
  сингилларингиз бордир.
Курсиларда ястаниб,
  ястаниб бўйламангиз,
Сингиллар меҳнатига,
  илтимос, суянмангиз.
 
 
Сизни улғайтиргандир
  сувлари, шамоллари,
Унинг ой-қуёшлари,
  тераклари, толлари.
Заҳматларин чекмоқдан
  ор этманг, уялмангиз,
Ватанга таянч бўлинг,
  Ватанга суянмангиз!
 

1985-2005 й.й.

Б О Ғ

Боғбон Носирхон ота Тўрақуловга

 
Бу дунёда боғ қилмоқнинг ҳикмати бор,
Боғ қолса гар инсон умрин зийнати бор.
 
 
Бир кўчат ҳам ўтқизмайин ўтса одам,
Инсон умрин неча пуллик қиймати бор?
 
 
Бу боғлар ҳам шундоқ пайдо бўлган эмас,
Бу боғларни боғбонининг хислати бор.
 
 
Боғбон айтар: ном қолдиринг, қолдиринг боғ,
Ки умрнинг дарё мисол шиддати бор.
 
 
Фарзанд янглиғ ўстирилгай ҳар бир дарахт,
Боғ қилмоқнинг юз минг алам, меҳнати бор.
 
 
Инсон қўли гул дейдилар, то инсоннинг
Ихлоси бор, меҳри яна ҳиммати бор.
 
 
Ношукурлар қайдан билсин боғ қадрини,
Нонкўрларнинг ўз элига миннати бор.
 
 
Мир Алишер бобомиздан келган сўз бу,
Боғбоннинг ҳам Навоийдек тийнати бор.
 
 
Қай элнингким бордир шундай боғбонлари,
Ўшал элнинг Ватани бор, миллати бор.
 

2005

УСТОЗЛАР ЁДИ

 
Букун нолаларим ноламдан ўтди,
Умр қоғоз билан қаламдан ўтди.
Кетди айтилмаган қанчалар калом,
Қанча шеъру баёт оламдан ўтди.
 
 
Ажал ов қиларми якка-яккалаб?³
Тўра Сулаймону
Шукур акалар…
Озод домла янглиғ сўз қўрғонлари
Кетдилар.
Дилларда ёд, армонлари.
Қанчу сабру сабот оламдан ўтди.
Гўё Адабиёт оламдан ўтди.
 

2005

УЛУҒРОҚ ИШ БОРМИ ЭЛНИНГ ТИНЧИДАН

(“Постда” газетасига)

 
Ёмонлик – ёмонда,
Меҳр – дўстдадир.
“Постда” газетаси доим постдадир.
Адолатнинг қўли баланд келса гар,
Разолат доимо тубан, пастдадир.
 
 
Бизлар Ватан қурдик – муҳташам, кўркам,
Қадду камолингдан айланай, ўлкам.
Ҳар қизинг синглимдир, ҳар боланг – укам,
Бари очиқчеҳра ҳам орастадир.
 
 
Бизни бу дунёда кўролмаганлар,
Бир зум ёмонликсиз юролмаганлар,
Умрида бир кўприк қуролмаганлар,
Бири – ҳасад қилар, бири қасддадир.
 
 
Токи фарзандларнинг бедор диллари,
Эзгулик боғининг эсар еллари.
Эй сиз, келажакнинг генераллари,
Сизга ким ҳайрату, ким ҳавасдадир.
 
 
Сўранг ҳар чўпону ҳар ўтинчидан,
Улуғроқ иш борми элнинг тинчидан,
Қуёш ҳар тонг берган нур суюнчидан,
Қаранг, қандай жавлон хору хасдадир.
 
 
Бир гул япроғига тушса гар титроқ,
Шоирнинг қалби ҳам титрагай шу чоқ,
Сўзлари ҳам уйғоқ,
Ўзи ҳам уйғоқ,
Шоир ҳам бир умр асли постдадир.
 

2005

ТИРИКТЕПА

Жаноб Като Кюдзога

 
Сурхон тупроғида бир ёпон бобо,
Ёпон бобоми ё бир чўпон бобо,
 
 
Тепаликлар ошар, ўру қир ошар,
Кўҳна қўрғонларга қоришиб яшар.
 
 
Ҳар сопол синиғин пуфлаб, сизлайди,
Неча йиллардир у нени излайди?
 
 
Менинг қўнғиротча лафзим англагай,
Термиз десам, дарров таъзим айлагай.
 
 
Бу қумлар, қалъалар – тиллардир, дейди,
Сопол синиқлари – диллардир, дейди.
 
 
Айтар: бир бўлгандек эзгу ниятлар,
Асли бир бўлгандир маданиятлар.
 
 
Оёқ остига ҳам назар қилсинлар:
Бир қум заррасида қанча тилсимлар.
 
 
Оламни тенг бўлган, эй соҳиб олам,
Тамаддун олами на ғойиб олам?
 
 
Қанча Искандарлар, Кирлар кўмилмиш,
Бунда минг асрлик сирлар кўмилмиш.
 
 
Гарчи Бақтрия, гарчи Ёпондир,
Дунё ҳам аслида эски чопондир.
 
 
Тарих тегирмони тўхтамас бироқ,
Бобонинг эгни чанг, уст-боши тупроқ.
 
 
Ўзи ҳам ер қаърин йиқиб келгандай,
Далварзинтепадан чиқиб келгандай.
 
 
Қадим аждодларнинг жисмидай гўё,
Ҳозир Холчаёндан чиқмиш бу бобо.
 
 
Тандиркабоб билан уни тўйғиздик,
Оқсоқолга дўппи, чопон кийгиздик.
 
 
Қадду қоматию ҳам қисиқ кўзи
Худди Жовлимурод бобонинг ўзи.
 
 
Бекорчи гапларга ҳушим йўқ дейди,
Кечиринглар мени, ишим кўп дейди.
 
 
Беҳаловат бу жон, тинчимас тана
Дўнгликлар қўйнига шўнғийди яна.
 
 
Тепалар қаъридан ахтарар зиё,
Ўзи ҳам бир тирик тепадир гўё.
 

2005

ЯНГИ-ЯНГИ ЙИЛЛАР КЕЛАДИ

 
Тоғларингдан кетмагай қорлар,
Юз минг гиёҳ гуллар бўлади.
Янги-янги келар баҳорлар,
Янги-янги йиллар келади.
 
 
Янги-янги уйғоқ булоқлар,
Янги-янги диллар бўлади.
Жилғалардай чопиб, ўйноқлаб
Янги-янги йиллар келади.
 
 
Гул бозорга ўхшайди ҳаёт,
Янги-янги гуллар келади.
Бўйингга гул ўлчайди ҳаёт,
Янги-янги йиллар келади.
 
 
Қалдирғочлар айвонларингда
Вижир-вижир тиллар бўлади.
Орзиқтирган армонларингдай
Янги-янги йиллар келади.
 
 
Муҳаббатдан фақат ёлқинлар,
Муҳаббатдан селлар бўлади.
Юракларга солиб тошқинлар
Янги-янги йиллар келади.
 
 
Шаҳарларга ўхшар кўнгиллар,
Кимлар кетар, кимлар келади.
Янги-янги порлоқ манзиллар,
Янги-янги йиллар келади.
 
 
Заҳматларинг топмагай завол –
Кўприклар ҳам йўллар бўлади.
Толеингга бахш этиб камол,
Янги-янги йиллар келади.
 
 
Улуғ бўлар барча инсонлар,
Умр ўтар, умр елади.
Ер юзида қолмас ёмонлар,
Янги-янги йиллар келади.
 
 
Дунё, сенинг хор зурёдларинг
Буюк-буюк эллар бўлади.
Эзгуликка қайтар отларинг,
Янги-янги йиллар келади.
 

2005

УНИВЕРСИТЕТ МАДҲИЯСИ

 
Қанча улуғ зотларнинг мунаввар дарсхонаси,
Ҳар бир кўҳна ғиштингда замонлар афсонаси,
Мангулик қўрғонида сўнмагай нишонаси,
Уйғонгувчи миллатнинг илму фан кошонаси,
Миллий Университет,
Миллий Университет.
 
 
Ўзбекнинг бу дунёда тулпори бор, оти бор,
“Қутадғу билик”лардан бошланган бунёди бор,
Сокин деворларингда алломалар ёди бор,
Садоқат пирхонаси, саодат нурхонаси,
Миллий Университет,
Миллий Университет.
 
 
Китоблар узра юз минг кечалар кундуз бўлур,
Устозларнинг орзуси – юз минг ўғил-қиз бўлур,
Маърифат осмонида бу юз минг юлдуз бўлур,
Ёшлик ҳам муҳаббатнинг туганмас таронаси,
Миллий Университет,
Миллий Университет.
 
 
Илм олмоқ оламда улуғ неъмат, улуғ эрк,
Бағрингда вижир-вижир қалдирғочлар тўлуғдек,
Кўрса ҳавас қиларди ўзи султон Улуғбек,
Неча бир авлодларнинг ярқироқ пешонаси,
Миллий Университет,
Миллий Университет.
 
 
Бир сўз ўрганмоқ учун кетгай қанчалар сабот,
Асли сўнгсиз синовдир, дорилфунундир ҳаёт.
Сен ўзинг парвоз бергил, сен ўзинг бўлгил қанот,
Сендадир камолотнинг юксалур поғонаси,
Миллий Университет,
Миллий Университет.
 
 
Бизлар тошқин дарёлар – бир жону тан бўлгаймиз,
Тириклик чечаклари – гул-гул чаман бўлгаймиз,
Улғайиб, камол топиб, буюк Ватан бўлгаймиз,
Истиқлол дурдонаси, истиқбол остонаси,
Миллий Университет,
Миллий Университет.
 

2005

ҲАЁТ КЎЗГУСИ

(“Ўзбекистон адабиёти ва санъати” газетасига)

 
Гарчи кўп бўлса-да аймоғи, насли,
Бу ёруғ дунёда ёлғон оз яшар.
Миллат газетадан бошланар асли,
Газета рост ёзса – миллат рост яшар.
Неча авлодларнинг сабру саботи,
“Ўзбекистон адабиёти…”
 
 
Тонг чоғи боғлиқ тил, боғлиқ бел билан,
Кетмонни елкага олиб кетган сен.
Каззоб замонларда юпун эл билан,
Сўлғин далаларда заҳар ютган сен.
Сенда шу тупроқнинг унди фарёди,
“Ўзбекистон адабиёти…”
 
 
Кимлар яшар эди халифалардай,
Орол қурир эди – чорасиз, абгор.
Бағри ғижимланган саҳифалардай,
Қон ютган муҳаррир, мухбирларинг бор.
Сенда япроқ ёзди элнинг муроди,
“Ўзбекистон адабиёти…”
 
 
Жўр бўлиб гоҳ мумтоз хонандаларга,
Кўнгил торларини чертган навосан.
Очиқ ойналардай – хондонларга
Уфуриб киргувчи тоза ҳавосан.
Руҳ ва кўнгилларнинг савту баёти,
“Ўзбекистон адабиёти…”
 
 
Сенда йўргакланди қанчалар адиб,
Не-не шоирларнинг тилаги бўлдинг.
Маърифат тарқатиб, зиё тарқатиб,
Ўзинг ҳам юртнинг бир бўлаги бўлдинг.
Ҳазрат Навоийнинг абадий ёди,
“Ўзбекистон адабиёти…”
 
 
Келди тошқин солиб охир Ҳуррият,
Эккан кўчатларинг мангу сўлмагай.
Яшнаб камол топса ҳар бир ҳур ният,
Адабиёт ўлмас, санъат ўлмагай.
Она тилимизнинг оби ҳаёти,
“Ўзбекистон адабиёти…”
 
 
Ҳали Ватан учун керак чинорлар,
Чин қалблар, қошу кўз, киприклар керак.
Муҳташам сўзлардан тиклаб бинолар,
Шеърлардан йўл билан кўприклар керак.
Сен ҳам Истиқлолнинг уйғоқ зурёди,
“Ўзбекистон адабиёти…”
 

2005

БУҒДОЙБЎЙ ВАТАН

МЕНИНГ ШОИРЛИГИМ

(Манзума)

 
Менинг шоирлигим, дўсту ёронлар,
Ёзилмиш манглайимга бир замонлар.
 
 
Туғилмиш у ғаройиб паллалардан,
Онам бошимда айтган аллалардан.
 
 
Бешикдан сўз қидирган кўзларимдир,
Лабимда оқ сути – илк сўзларимдир.
 
 
Отамнинг боғда ҳар пайванд ниҳоли,
Менинг таъбимни бир дилбанд ниҳоли.
 
 
Заминнинг супрасида бор замирим,
Фалак кайвониси қормиш хамирим.
 
 
Менинг шоирлигим – дашту адирлар,
Қуёшу ой анга ёпмиш патирлар.
 
 
Яралмишдир кийиклар ишвасидан
Ва жайрон жилғаларнинг жилвасидан.
 
 
Мисоли лоладир – қонлиғ ва жозиб,
Тубинда доғи ҳам ғоят ажойиб.
 
 
Менинг ярми хазонлиғ кўкламимдир,
Бу жисмим ҳам умрбод тўпламимдир.
 
 
Дилим тўрғай сабоғи бирла чиқмиш,
Тилим буғдой бошоғи бирла чиқмиш.
 
 
Менинг шоирлигим – чархи замондир,
Ярим дон бўлса, ярмиси сомондир.
 
 
Қачонким ёрни зулфига илиндим,
Ўшал ондин тилиндим мен, тилиндим.
 
 
Қаро холин жафоси бунчалар кўп,
Шунинг-чун кўнглима кўп нуқталар кўп.
 
 
Менинг шоирлигим – ранжу риёзат,
Ибодат ҳам адо бўлмас зиёрат.
 
 
Муҳаббат оламидан бир хабардир,
Муҳаббат мулкига оғир сафардир.
 
 
Суйиб, чок-чокларимдан ҳам сўкилдим,
Тўкилдим мен, шу йўлларда тўкилдим.
 
 
Ўтиб кетган баҳорим ё дамимдир,
Ўзимнинг ёшлигимга мотамимдир.
 
 
Бу – очиқ бир бино, маҳзун иморат,
Видо ҳам айрилиқлардан иборат.
 
 
Менинг ҳижронларим – пушмонларимдир,
Бу шеърлар дўст билан душманларимдир.
 
 
Юрак-бағримга ҳам қилмай вафолар,
Ҳазин жонимга келтирдим жафолар.
 
 
Бу мунглуғ қуш билан йиллар кечирдим,
Дилимнинг қонидан селлар ичирдим.
 
 
Унинг мен бирла бир жанжаллари бор,
Юрак-бағрим аро чангаллари бор.
 
 
Менинг шоирлигим – дарду балодир,
Мени ўтдин олиб, ўтга солодир.
 
 
Қуюнлар ичра ўсган бир қизил гул,
Куйиб кетсам, кўкаргай сўз бўлиб кул.
 
 
Танамда бир умрлик яктагимдир,
Умрбод мен тугатмас мактабимдир.
 
 
Бу гулфом майни қай кунким симирдим,
Қоронғу кечаларда сўз кемирдим.
 
 
Бунинг оти тириклик ҳам ҳаётдир,
Туганмас заҳмату сабру саботдир.
 
 
Адо қилдим кўзида ёшларини,
Оқартирдим онамнинг сочларини.
 
 
Дилида кимниким бир дарди бордир,
Туғишгандир менга, у менга ёрдир.
 
 
Ажинлардан кимингким хатлари бор,
Менинг қалбимда ҳам дастхатлари бор.
 
 
Ким ўтган Яссавий бобомдан олдин?
Зиёю завқни шу бобомдан олдим.
 
 
Ўзим тупроқману пирим – самовий,
Менинг дорилфунунимдир Навоий.
 
 
Бу уммон узра мен бир мисли хасман,
Ҳавасман, бор-йўғи мавжи ҳавасман.
 
 
Менинг шоирлигим – рўйи жаҳондир,
Ҳироту Кўнё ҳам Андижондир.
 
 
Тамоми Термизийлардан таним бор,
Насафлардан нафаслар олганим бор.
 
 
Улуғвор Оқсаройлар узра ойим,
Бу янглиғ фахр бермишдир Худойим.
 
 
Мени зор андалиб қилди бу соҳир,
Ўзи шоҳу жаҳонда лек мусофир –
 
 
Муҳаммад Бобурим чеккан аламдир,
Менинг оламда саргардон боламдир.
 
 
Буюк Бобораҳим Машраб тупуги,
Ўлардим бахтли – тегса бир кўпиги.
 
 
Муҳаббат сингари мангу, давомий,
Бу осмонлар, тикилсам – бунча мовий…
 
 
Улуғлар хокини кўзларга суртдим,
Ватандай муҳташам сўзларга суртдим.
 
 
Буларсиз ҳеч менинг шеърим, тугалмас,
Булар бордир – менинг шеърим туганмас.
 
 
Унинг қўрғони – юз минг жон ва тандин,
Ватандин бошланиб битгай Ватандин.
 
 
Қаросочу қарокўзу қаламқош,
Тили минг ёшдаю лекин дили ёш.
 
 
Баҳорий ҳандалакдан бир тилимдай,
Унинг ҳар шеваси – бир севгилимдай.
 
 
Булар бари қароғим, кўзларимдир,
Менинг офтобда ўсган сўзларимдир.
 
 
Неча бир мустабид давру замонлар
Қаёндин келдию кетди қаёнлар?
 
 
Жаҳонга ўз сўзимни айтдим охир,
Яна мен ўзлигимга қайтдим охир.
 
 
Дилим ҳар бир дарахт, боғ бирла ўсди,
Шу эл бирлан, шу тупроқ бирла ўсди.
 
 
Менинг хоксор элим, офтобпарастим,
Жаҳонда бор экан-ку қадду бастим.
 
 
Жаҳолат бирла кўп носозлигимдир,
Менинг шоирлигим – озодлигимдир.
 
 
Она юртим, менинг жону жаҳоним,
Ўзингдирсан, ўзингсан, онажоним.
 

2006