Bogata, zróżnicowana i skomplikowana problematyka sądowego ustalenia ojcostwa budzi zasadne zainteresowanie zarówno społeczne, jak i naukowe. Pod ogólnym pojęciem powództwa o ustalenie ojcostwa kryją się zagadnienia, któ-rych jednolita interpretacja przysparza wiele trudności. Zaznaczenia wymaga w tym miejscu, że to właśnie określenie charakteru prawnego powództwa o usta-lenie ojcostwa wywołuje dotychczas największe kontrowersje w tym zakresie. Taki stan rzeczy argumentować należy istnieniem dwóch dominujących poglądów, z których jeden wyklucza zasadność drugiego. Powództwo o ustalenie ojcostwa uznawane jest zasadniczo za powództwo ustalające lub powództwo kształtujące, co w konsekwencji oznacza, że wyrok wydawany w przedmiocie określenia po-chodzenia dziecka może mieć charakter deklaratywny lub konstytutywny.

Należy mieć na względzie, że spór dotyczący charakteru prawnego powódz-twa o ustalenie ojcostwa nie został jeszcze jednoznacznie i kategorycznie roz-strzygnięty. Błędem byłoby również wskazanie, że którekolwiek z dwóch stano-wisk znajduje większą aprobatę środowisk naukowych. Głęboka analiza zagad-nienia prowadzi do wniosku, że granica rozbieżności między poglądami wyzna-czana jest na fundamencie różnic poglądowych występujących pomiędzy przed-stawicielami nauki prawa materialnego i procesowego. Już w tym miejscu zau-ważyć można, że zdecydowana większość procesualistów optuje za konstytutyw-nym postrzeganiem wyroku uwzględniającego powództwo o ustalenie ojcostwa, podczas gdy charakter deklaratywny przypisują mu głównie przedstawiciele prawa materialnego.

Istnienie zadawnionego sporu i różnic w postrzeganiu natury powództwa o ustalenie ojcostwa daje podstawę do podjęcia próby zabrania głosu w przed-miocie tego kontrowersyjnego zagadnienia. Celem pracy jest usystematyzowanie zależności przypisywanych powództwom określającym pochodzenie i podanie wyczerpującej argumentacji, która będzie podstawą do tego, by sądzić, że po-wództwo o ustalenie ojcostwa, jak i inne tego typu powództwa, przypisane być powinno do kategorii powództw kształtujących prawo lub stosunek prawny. Temat pracy, w wyżej wyrażonym kontekście, pozwala już na tym etapie sformułować tezę, wedle której powództwa o ustalenie ojcostwa mają charakter powództw kształtują-cych prawo lub stosunek prawny, a wyroki, uwzględniające powództwo w tym przedmiocie, określane są mianem wyroków o charakterze konstytutywnym.

Rozstrzygnięcie rozważanego zagadnienia i przedstawienie argumentacji, która pozwoli opowiedzieć się po jednej ze stron, wydaje się być kluczowe. Re-lewantność przejawia się w tym, że określenie charakteru prawnego powództwa

12 WPROWADZENIE

determinuje szereg konsekwencji, których bagatelizowanie byłoby poważnym uchybieniem. Jest to bowiem sfera, która dotyczy dobra dziecka – a jak po-wszechnie wiadomo, instytucja ta stanowi wartość nadrzędną. Niezależnie od po-wyższego wskazać należy, iż spór i kontrowersje, dotykające przedmiotu charak-teru prawnego powództwa o ustalenie ojcostwa, związane są z rodzajami po-wództw przyjętymi przez naukę prawa cywilnego. Wyróżnić można tu trzy pod-stawowe rodzaje powództw, tj. powództwo o świadczenie, o ustalenie istnienia stosunku prawnego lub prawa oraz o ukształtowanie stosunku prawnego lub prawa1. Wyszczególniony w ten sposób podział ma znaczenie nie tylko teore-tyczne, ale również i praktyczne. Przytoczenie głównych cech poszczególnych rodzajów powództwa, a także uwzględnienie w opisie określenia interesu praw-nego w dużej mierze naświetla kierunek, zgodnie z którym określony zostanie charakter prawny powództwa ustalającego ojcostwo.

Istnienie wspomnianego sporu i kontrowersji w ocenie charakteru prawnego powództwa o ustalenie ojcostwa legło u podstaw wyboru tematu rozważań. Rów-nocześnie czynnikiem decydującym o wyborze tematu była wysoka rola instytu-cji powództwa o ustalenie ojcostwa na tle rozwiązań prawa rodzinnego dotyczą-cych określania pochodzenia dziecka. Aby jednak skonstruować niepodważalną argumentację, potwierdzającą charakter prawny powództwa o ustalenie ojcostwa, niezbędne było zgłębienie szeroko rozumianego tematu określania pochodzenia. Stąd rozdział I poświęcony został głównie aspektom teoretycznym ogólnie poj-mowanych sposobów określania pochodzenia dziecka. Szczegółowe opisy po-szczególnych instytucji, takich jak domniemania prawne w przedmiocie ojco-stwa, zaprzeczenie ojcostwa oraz uznanie ojcostwa i sposób jego obalenia, wska-zują, że nie można utożsamiać ich z pojęciem ustalenia ojcostwa. Stanowi ono bowiem całkowicie odrębną instytucję i używanie wskazanego pojęcia w rozu-mieniu globalnym, zawierającym w sobie wszystkie sposoby określania pocho-dzenia dziecka, uznać należy za poważny błąd. Ponadto zamieszczony już na sa-mym początku opis innych sposobów określania pochodzenia dziecka ze strony ojca pozwala na poznanie struktur tworzenia i obalania stosunków prawnych po-między dzieckiem a jego ojcem. Zależności te znacząco przyczyniają się do kon-struowania argumentacji zakreślającej charakter prawny powództw o ustalenie ojcostwa. Rozdział II zawiera analizę zagadnień stricte procesowych. Ogólne rozważania poświęcone istocie powództwa, przy uwzględnieniu założeń po-wództwa o ustalenie ojcostwa, pozwalają zrozumieć, czego dokładnie dotyczy wspomniany doktrynalny spór. Niniejsza część definiuje powództwo i tym sa-

1 Jak wskazuje P. Osowy, Powództwa o ukształtowanie stosunku prawnego, Warszawa 2015, s. 10 – „w literaturze wyróżnia się także czwarty typ, mianowicie tzw. powództwa zarządzające, zbliżone swoją funkcją i częściowo strukturą do powództwa kształtujących różnią się jed-nak od innych powództw danego typu tym, że żądanie ma na celu wypracowanie w drodze za-padłego orzeczenia wskazówek dla innego organu państwowego, który dopiero w drodze wyda-nego przez siebie aktu ustanowi wymagany stan prawny”.

WPROWADZENIE 13

mym zakreśla ramy, w których dokonuje się oceny charakteru prawnego sądo-wego ustalania ojcostwa. Rozdział III rozprawy poświęcony został dynamicz-nemu przebiegowi postępowania o ustalenie ojcostwa. Znajdujące się w nim in-formacje są teoretycznym i praktycznym opisem instytucji z punktu widzenia celu, jakiemu ma służyć sądowe postępowanie o ustalenie ojcostwa. Zawiera po-nadto informacje dotyczące przebiegu postępowania, co również uznać należy za niezbędny krok ku podjęciu ostatecznej próby sformułowania stanowiska doty-czącego charakteru prawnego opisywanego powództwa i w konsekwencji – oceny charakteru prawnego wyroku. W treści rozdziału IV opisana została natura powództwa o ustalenie ojcostwa, w której uwzględniono skutki wyroku określa-jącego pochodzenie, zależność między charakterem prawnym powództwa a cha-rakterem prawnym wyroku oraz dokonano ostatecznej oceny charakteru praw-nego powództwa o ustalenie ojcostwa.

Monografia w sposób znaczący przyczynia się do oceny kontrowersyjnych zagadnień związanych z określeniem charakteru prawnego powództwa, a w re-zultacie – z oceną charakteru prawnego wyroku w przedmiocie ustalenia ojco-stwa. Jest wyraźnym głosem opowiadającym się za zasadnością twierdzeń jednej ze stron kontekstowego doktrynalnego sporu. Powołana argumentacja w sposób wyczerpujący potwierdza prezentowane stanowisko. Ponadto każdy kolejny roz-dział winien inspirować i tworzyć potrzebę dalszego zgłębienia tematów, którym poświęcenie większej uwagi było niemożliwe lub niecelowe. Naturalnym zało-żeniem opracowania jest obrona postawionych tez i wyjaśnianie problemów ba-dawczych. Za dodatkowy atut uznać należy także wyszczególnienie bodźców, które doprowadzić mogą do podjęcia dalszych, pogłębionych badań naukowych.

Niniejsza monografia stanowi zaktualizowaną oraz uzupełnioną wersję roz-prawy doktorskiej.

","html_annotation_litres":"","first_time_sale_at":"2021-12-16T07:27:20","is_azimyt_trial":false,"is_pdw_trial":false,"is_discount_forbidden":false,"is_preorder_show_fragment":false,"reviews_count":0,"livelib_rated_count":0,"livelib_rated_avg":0,"livelib_ratings":null,"parent_podcast_name":null,"parent_podcast_id":null,"parent_podcast_url":null,"podcast_episodes_count":null,"is_podcast_complete":false,"is_webtoon_complete":false,"genres":[{"id":6444,"uuid":"ed1b1d35-f034-11e5-a511-0cc47a5454c6","name":"юриспруденция","is_root":false,"url":"/genre/sci_juris-6444/"},{"id":6602,"uuid":"ed1b6398-f034-11e5-a511-0cc47a5454c6","name":"правоведение","is_root":false,"url":"/genre/pravovedenie-6602/"}],"tags":[],"paper_book":null,"isbn":"9788366536395","publication_date":"2021-12-16","quotes_count":0,"is_auto_speech":false,"youtube_videos":[],"contents_url":null,"is_prohibited_for_sale":false,"additional_info":{"registered_at":"2021-12-16T07:27:20","translated_at":null,"current_pages_or_seconds":null,"expected_pages_or_seconds":null},"publisher":{"id":32708023,"name":"Uniwersytet Jana Długosza w Częstochowie","url":"/author/uniwersytet-jana-dlugosza-w-czestochowie/"},"copyrighter":{"id":null,"name":"OSDW Azymut","url":null},"rightholders":[{"id":null,"name":"OSDW Azymut","url":null}],"is_referrable":false,"referral":null,"alisa_url":null,"update_events":["none"],"prequels":[],"alternate_urls":[{"url":"https://litres.de/book/justyna-jasinska/charakter-prawny-poodztwa-o-ustalenie-ojcostwa-66949367/","language":"de"},{"url":"https://litres.com/book/justyna-jasinska/charakter-prawny-poodztwa-o-ustalenie-ojcostwa-66949367/","language":"en"},{"url":"https://litres.es/book/justyna-jasinska/charakter-prawny-poodztwa-o-ustalenie-ojcostwa-66949367/","language":"es"},{"url":"https://www.litres.ru/book/justyna-jasinska/charakter-prawny-poodztwa-o-ustalenie-ojcostwa-66949367/","language":"ru"},{"url":"https://litres.pl/book/justyna-jasinska/charakter-prawny-poodztwa-o-ustalenie-ojcostwa-66949367/","language":"pl"},{"url":"https://litres.ee/book/justyna-jasinska/charakter-prawny-poodztwa-o-ustalenie-ojcostwa-66949367/","language":"et"}],"is_art_online_readable":false,"webtoon_chapter_number":null,"webtoon_parent_id":null,"next_webtoon_chapter_id":null,"meta_title":null,"meta_tags":{"root":{"title":"«Charakter prawny poództwa o ustalenie ojcostwa», Justyna Jasińska – скачать pdf на Литрес","description":null,"rel_canonical_url":null,"seo_robots":null,"open_graph_title":"Charakter prawny poództwa o ustalenie ojcostwa — Justyna Jasińska | Литрес","open_graph_description":null,"text":null},"readonline":null,"reviews":{"title":"Отзывы о книге «Charakter prawny poództwa o ustalenie ojcostwa», Justyna Jasińska | Литрес","description":null,"rel_canonical_url":null,"seo_robots":null,"open_graph_title":null,"open_graph_description":null,"text":null},"quotes":null},"audio_drm3_key":null},"fulfilledTimeStamp":1744715212500},"getSimilarArtsForRecommendation({\"artIDorSlug\":\"book/justyna-jasinska/charakter-prawny-poodztwa-o-ustalenie-ojcostwa-66949367\",\"limit\":24,\"offset\":\"984\"})":{"status":"fulfilled","endpointName":"getSimilarArtsForRecommendation","requestId":"BJsoX3r3mgrN0ST1mTirV","originalArgs":{"artIDorSlug":"book/justyna-jasinska/charakter-prawny-poodztwa-o-ustalenie-ojcostwa-66949367","offset":"984","limit":24},"startedTimeStamp":1744715211937,"data":{"pagination":{"next_page":null,"previous_page":"/api/arts/book/justyna-jasinska/charakter-prawny-poodztwa-o-ustalenie-ojcostwa-66949367/similar?limit=24&offset=960"},"data":[],"recommendation_model_version":{"response_model_tag":"top","response_model_name":"top 2025-04-15_10-30-05"}},"fulfilledTimeStamp":1744715212209}},"mutations":{},"provided":{"ArtShortList":{"__internal_without_id":["getSimilarArtsForRecommendation({\"artIDorSlug\":\"book/justyna-jasinska/charakter-prawny-poodztwa-o-ustalenie-ojcostwa-66949367\",\"limit\":24,\"offset\":\"984\"})"]},"Art":{"66949367":["getArtData({\"artIdOrSlug\":\"book/justyna-jasinska/charakter-prawny-poodztwa-o-ustalenie-ojcostwa-66949367\"})"]}},"subscriptions":{"getBanners({\"place\":\"web-header-full-width\"})":{"Radl-nt8lqI828zlcs3X2":{}},"getArtData({\"artIdOrSlug\":\"book/justyna-jasinska/charakter-prawny-poodztwa-o-ustalenie-ojcostwa-66949367\"})":{"JvnfVh_f34a3RHZnwCd44":{}},"getSimilarArtsForRecommendation({\"artIDorSlug\":\"book/justyna-jasinska/charakter-prawny-poodztwa-o-ustalenie-ojcostwa-66949367\",\"limit\":24,\"offset\":\"984\"})":{"BJsoX3r3mgrN0ST1mTirV":{}}},"config":{"online":true,"focused":true,"middlewareRegistered":true,"refetchOnFocus":false,"refetchOnReconnect":false,"refetchOnMountOrArgChange":false,"keepUnusedDataFor":60,"reducerPath":"rtkqApi"}},"HeadHunterApi":{"queries":{},"mutations":{},"provided":{},"subscriptions":{},"config":{"online":true,"focused":true,"middlewareRegistered":true,"refetchOnFocus":false,"refetchOnReconnect":false,"refetchOnMountOrArgChange":false,"keepUnusedDataFor":60,"reducerPath":"HeadHunterApi"}},"user":{"accountSettings":{"actions":{"changePasswordCSRF":{},"changeProfilePrivacyCSRF":{},"setMarketingConsentCSRF":{}}},"credentials":{"isAnon":true,"userID":"0","userSID":"anonimous-empty-sid","name":"Anonymous","groups":[8,16],"lfrom":"","actions":{"changeCredentialsCSRF":{}}},"balance":{"account":0,"bonus":0,"accountFull":0},"basket":{"inBasket":0,"inDeferred":0,"purchased":0},"library":{},"boughtCollections":{"collections":[]},"notifications":{"isLoading":false,"unreadedCount":0,"allCount":0,"list":[]},"abonement":{"active":false,"price":"399"},"subscription":{"subscriptionClass":[{"id":1,"trial":true,"month":1,"price":"0","pricePerMonth":"0","basePrice":"399"},{"id":2,"trial":false,"month":1,"price":"399","pricePerMonth":"399","basePrice":"399"}],"active":false},"partnersSubscriptions":{"isAnyPartnerSubscriptionActive":false,"isMegafonSubscriptionActive":false,"isRostelecomSubscriptionActive":false,"isYotaSubscriptionActive":false,"isA1SubscriptionActive":false,"isKCellSubscriptionActive":false,"isInlabSubscriptionActive":false,"isTinkoffSubscriptionActive":false,"isLifebelSubscriptionActive":false},"socnet":{"attachedSocnets":[]},"avatar":{"availability":false,"avatarHash":"326","actions":{"uploadAvatarCSRF":{}}},"tests":{},"webpushes":{"status":false},"offers":{"offersList":[]},"actions":{"updateMyRegCSRF":{},"uniteUsersCSRF":{}},"authorization":{"actions":{"checkPassCorrectCSRF":{},"otpinLoginCSRF":{},"loginCSRF":{},"attachSocnetCSRF":{},"socnetCSRF":{},"checkSocnetCSRF":{}}},"registration":{"actions":{"checkEmailAvailabilityGUJ":{},"verifyPhoneCSRF":{},"recoverPasswordCSRF":{},"registrationCSRF":{}}},"rebills":{"list":{},"actions":{"deletePaymentCardCSRF":{},"getRebillsGUJ":{}}}},"foundationUser":{"id":0,"login":"","BSK":[],"LKS":[],"is_staff":false,"isOfficeUser":false,"profile":{"has_folder_arts":false},"account":{"display":0,"real":0,"full":0,"bonus":0},"settings":{"profile_privacy":"default","is_safemode_enabled":null},"socials":[],"library_info":{"title":null,"logo":{},"host":null,"is_school_user":false},"abonement":{"id":null,"is_active":false,"price":null,"rebill_id":null,"valid_till":null,"grace_period_start":null,"gift_arts_refresh_at":null,"payment_system_id":null,"purchase_origin":null},"subscription":{"id":null,"grace_period_start":null,"rebill_id":null,"payment_system_id":null,"purchase_origin":null},"partner_subscriptions":{"has_active":false,"subscriptions":[]},"phone":{},"ab_tests":[],"isLoading":false,"error":{},"isAsking":false,"actions":{"teleport_CSRF":{}},"varioqubTests":{"ymabParam":"","flags":{},"testIds":[],"initialized":false,"initializingError":false},"loyalty":{"is_loyalty_user":false,"bonuses_info":null},"is_tester":false},"browser":{"screen":{"width":null,"height":null},"urlParams":{},"pda":false,"clientHost":"www.litres.ru","headers":{"client-host":"www.litres.ru","ui-currency":"RUB","Ui-Language-Code":"ru","x-request-id":"23df3a6fdda3af39e11c72a6c03eeacb","Basket":"","Wishlist":""},"isRobot":true},"player":{"data":{"playerSettings":{"url":"","drm3key":"","isPlaying":false,"volume":0.5,"playbackRate":1,"muted":false,"isContentsOpen":false,"downloadForbidden":false,"readOnly":false,"isAnon":true,"isChapterLoading":false,"contentsData":[]},"currentTime":0,"playerData":{"error":null,"event":null,"isReady":false,"loadedTime":0,"duration":0,"totalDuration":0,"isHalf":false,"canBackward":false,"canForward":true,"stats":{"hits":0,"secondsListened":0}}},"notes":{"order":0}},"payment":null,"pages":{"personalCabinet":{"paymentsHistory":{"payments":{"paginator":{"page":0,"limit":0,"maxPageNumber":0,"items":0},"pages":[]},"actions":{"paymentsHistoryCSRF":{}}},"userLibraries":{"libraries":[],"actions":{"teleportCSRF":{},"unsubscribeCSRF":{},"uniteCSRF":{},"uniteCSRFV2":{},"getUserLibrariesCSRF":{}}},"loyaltyCards":{"list":[],"actions":{"changeLoyaltyCSRF":{},"getLoyaltyCardsCSRF":{}}},"spam":{"userChannels":[],"userLangs":[],"actions":{"updateChannelsCSRF":{},"getUserChannelsGUJ":{},"getUserLangsGUJ":{}}},"bonuses":{"bonusExpiration":[],"actions":{"getBonusExpirationGUJ":{}}}},"paymentReceipts":{"receipts":[],"actions":{"getPaymentReceipts":{}}}},"global":{"auth":{"activeStep":"authenticationByEmail","fallbackStep":"init","stepsHistory":[],"formData":{},"isRateLimitError":false},"header":{"auth":{"isAuthPopupVisible":false,"analyticsData":{}},"banners":{"subscr":{"isActive":false},"onlyLitres":{"isActive":false},"promotion":{"isActive":false},"audioSubscr":{"isActive":false},"tvCampaignBanner":{"isActive":false}}},"globalModals":{"visibilityState":"init"},"availableBonuses":{"list":{},"actions":{"getAvailableBonusesListGUJ":{}}},"login":{"authValues":{"code":"","email":"","pwd":"","phoneCode":{"id":"91","tel_codes":[{"tel_mask":"7 XXX XXX XX XX","tel_code":"7"}],"code":"RU","name":"Россия"},"phone":"","otpin":""},"activeStep":"welcome","strategy":"email","isBiblioLogin":false,"isOldUser":false,"isVerifyPhone":false,"isLoading":false,"loginFormat":"email","passRecovery":{"method":"email","isTimerActive":false},"prevSteps":["welcome"],"usersMerges":false,"isLoginReserved":false,"serverError":null},"search":{"query":"","searchResults":[],"history":[],"loading":false,"error":{},"isInitiated":false},"interface":{"loginPopupError":{"isOpen":false},"stickyPlayer":{"isOpen":false},"isPageWithPlayer":true,"checkoutBox":{"isOpen":false,"height":0},"helpdesk":{"isOpen":false},"spamTickets":{"isOpen":false,"isHtmlFetched":false},"paymentPopup":{"isOpen":false},"reviewComplainPopup":{"isOpen":false,"id":0},"forceScroll":{"scrollToReviewForm":false,"scrollToReviewId":0},"sharingPopup":{"reviewId":0,"userName":"","userId":0,"rating":0,"comment":"","date":"","hasAvatar":false,"isOpen":false,"isReply":false},"headerHeight":0},"lastViewedBooksWidget":{"arts":[],"isLoading":false,"error":null},"phonecodes":{"countriez":"","actions":{"getPhonecodes":{"isLoading":false}}},"onboarding":{"isOpen":false},"genres":{"popup":{"history":[],"currentGenre":null,"isOpen":false}},"arts":{"details":{"xmlProps":null},"reviews":{"list":[],"idMap":{},"sortType":"popular","pagination":{"next":null,"previous":null},"userReview":null,"lastGetRequestDate":"Tue Apr 15 2025 08:56:38 GMT+0000 (Coordinated Universal Time)","actions":{"getArtsReviews":{},"addArtsReview":{},"getUserArtsReviews":{},"addArtReviewLike":{},"removeArtReviewLike":{},"addArtReviewDislike":{},"removeArtReviewDislike":{},"addReviewReply":{}}}},"take":{"take":{"actions":{"takeBookCSRF":{}},"rating":[]}},"reviews":{"actions":{"addReviewComplain":{}},"activeReply":-1},"searchPage":{"query":""},"zeroSearchPage":{"recommendationBlocks":[],"loading":false,"error":{},"isListInitiated":false,"isInfoInitiated":false,"data":{"art_slider":{"data":[],"pagination":{"next_page":null,"previous_page":null},"loading":false},"person_list":{"data":[],"pagination":{"next_page":null,"previous_page":null},"loading":false},"series_list":{"data":[],"pagination":{"next_page":null,"previous_page":null},"loading":false},"tag_list":{"data":[],"pagination":{"next_page":null,"previous_page":null},"loading":false}}}},"face":{"language":"ru","host":null}}

Книги, похожие на «Charakter prawny poództwa o ustalenie ojcostwa», Justyna Jasińska